جامع شتات جلد 1 صفحه 248

1- جاهلی که نمیدانست آنچه میخورد مفطر است.

2- و اساسا نیت روزه را ندارد. -. اما باید گفت: این بیان میرزا سخت مضطرب است زیرا: الف: محقق " قدس سره " در " شرایع " میگوید: من اکل ناسیا فظن فساد صومه فافطر عامدا فسد صومه وعلیه القضاء. و مرحوم نجفی در " جواهر الکلام " به دنبال جمله مزبور، میگوید: " بلا خلاف و لا اشکال (ج 16 ص 266) سپس هر دو به تردید در وجوب کفاره واختلاف در آن، اشاره میکنند و جمله " بلا خلاف ولا اشکال " یک نوع ادعای اجماع است بر اینکه همگان بر وجوب قضاء اجماع دارند هر چند که در وجوب کفاره اختلاف دارند درست همان چیزی که خود میرزا در سه سطر بالا از شهید و فقهای دیگر نقل کرد پس آن " جماعتی از اصحاب " که راه دیگر رفته و مسئله را بر حکم جاهل تفریع کرده اند چه کسانی هستند؟ بالاخره نظریه آن جماعت یا مطابق نظریه شهید است که تنها قضا را واجب میداند و یا مطابق نظریه علامه، محقق و شیخ است که هم قضا و هم کفاره را واجب میدانند پس در هر دو صورت آنان نظریه دیگری ابراز نکرده اند. و یا راه سوم را رفته اند نه قضا و نه کفاره هیچکدام را واجب نمیدانند. در این صورت باید گفته شود که جمله " بلا خلاف و بلا اشکال " مرحوم نجفی یک اشتباه است در صورتی که نجفی در حدود سال 1254 - 1252 به تدوین جواهر شروع کرده یعنی حدود 20 سال پس از وفات میرزا پس نمیتوان گفت آن جماعت که میرزا نام میبرد از شخصیت هایی پس از نجفی بوده اند آری اگر جمله مزبور نجفی را یک اشتباه (!؟!) بدانیم میتوان گفت که آن جماعت راه سوم را رفته اند وحرف شان نادرست است بدلیل اینکه اساسا برای چنین شخص نیت روزه باقی نمانده تا او را از همه چیز معاف بدانیم و قضا و روزه بر او واجب نباشد.

393- سوال:

393- سوال: واعظ من الوعاظ یستشهد لمقاصده بین الوعظ باشعار المثنوی العارف الرومی واشعار السعدی وعبد الرحمن الجامی وهو صائم فی شهر رمضان فهل هو آثم ام لا وعلی الاول فهل یبطل صومه ام لا وما معنی قوله تعالی " والشعراء یتبعهم الغاون " وما شأن نزوله وکیف الحال فی الاشعار فی مدح الائمه؟

جواب:

جواب: الشعر لیس بمبطل للصوم جزما ولکنه مکروه، واما خصوص شعار الجماعه المسئوله فلیس کل ما قالوه باطلا بل کثیر منها للترغیب فی الاخلاق الحسنه والردع عن الخصال الذمیمه. واما السؤال عن حال نفس الشعر والمراد من الایه. فلا ریب ان نفس الشعر من حیث انه شعر وکلام موزون لا قبح فیه، بل هو حسن فی الجمله وناهیک فی ذلک قوله (صلی الله علیه و آله) ان من البیان لسحرا وان من الشعر لحکمه واشعار مولینا امیر المؤمنین (علیه السلام) وسید الساجدین اوضح دلیل علی رجحانه لکونها من اقوالهم وافعالهم واستشهاد امیر المؤمنین (علیه السلام) فی خطبه با شعار شعراء العرب مما لا یقابل بالانکار اذ هو فی الاشتهار کالشمس فی رابعه النهار فراجع نهج البلاغه وغیره ولاحظ. والاخبار الوارده فی الترغیب علی مدحهم ومراثیهم بالاشعار کثیره فعن الصادق (علیه السلام): من قال فینا بیت شعر بنی الله له بیتا فی (1) اللجنه. وایضا قال: ما قال فینا قائل شعرا حتی یؤید (2) بروح القدس. بل وفی الاخبار امر الشعراء بهجو الکفار قبالا لهجائهم ففی مجمع البیان عن کعب بن مالک انه قال: یا رسول الله ماذا تقول فی الشعر؟ فقال ان المؤمن مجاهد بسیفه ولسانه والذی نفسی بیده لکأنما یرضحون بالنبل. قال وقال النبی (صلی الله علیه و آله) لحسان بن ثابت: اهجهم او هاجهم و روح القدس معک. وعن جوامع الجامع انه (صلی الله علیه و آله) .