جامع شتات جلد 1 صفحه 29

1- الشرح الصغیر علی المختصر النافع: تالیف سید علی طباطبائی ابن ابی المعالی متوفی 1231 هاق که با خود میرزا معاصر و بدلیل جمله " سلمه الله "، در حین " سؤال " زنده بوده است.

2- وسائل: ج 2 ص 727 باب " عدد قطع الکفن... " ح 8.

و هر گاه خواهیم حدیث را مطابق کلام ایشان کنیم باید " اذا غسل " به معنی " اذا ارید غسله " باشد واین بنابراین است که غسل در جامه ندهیم و هر گاه بنا را بر این بگذاریم که غسل را در جامه بدهیم (چنانکه مستفاد از اخبار بسیار است که افضل است) پس علت در همان رفق و مدارا خواهد بود نه تجنب از نجاست، چون غالب این است که بعد از غسل دیگر نجاستی نیست خصوصا بعد از آن که خرقه ای که مذکور است در حدیث، بسته باشند. پس در اینجا دو مستحب است: یکی پاره کردن و از پایین کندن قبل از غسل به جهت رفق و تجنب از نجس شدن در صورتیکه غسل را در جامه ندهیم، و مراد فقها همین است، چنانکه از همه کلماتشان معلوم می شود و یکی دیگر: این کار را کردن به سبب رفق و مدارا است، هر گاه غسل را در جامه بدهیم، و حدیث محمول است بر اراده این معنی است، پس جمع کردن جناب سید سلمه الله ما بین تعلیل بعض و تعلیل این که ظاهر تعلیل ایشان مفید این معنی، محل نظر است و مقال بیش از این مجال نوشتن نبود. واز آنچه نوشتم بعد از تأمل، تحقیق مقام، معلوم می شود و بدانکه این صور در سایر مستحبات تکفین است نه واجبات چنانکه ذکر قمیص هم از برای ذکر وصف او است که غیر مزرور است و غیر مکفوف و از ملاحظه این معنی هم، مطلب کمال وضوح به هم میرساند.

8- سوال:

8- سوال: در کفنی که آیات قرآنی و غیرها در آن مینویسند و به آن میت را در حال رطوبت و غیر آن میپوشانند چه صورت دارد؟

جواب:

جواب: ضرر ندارد بلی آیات قرآنی و شبه آن را در آنجا که در زیر میت میماند یا به اسفل اعضا ملاصق می شود ننویسند چون مستلزم استخفاف است واما به عمامه وروی عمامه و پیراهن و سراسری و امثال آن باکی نیست.

9- سوال:

9- سوال: از غبار رخت غصبی تیمم میتوان کرد یا نه؟

جواب:

جواب: نظر به قاعده مشهور علما که اجتماع امر و نهی را جایز نمیدانند بطلان است، ولکن آن بر حقیر واضح نیست و حکم به بطلان نمی کنم اگر چه فعل حرام کرده که تصرف در آن جامه باشد و احوط، عدم اکتفای به آن است و اینها در وقتی است که غبار از خاک مغضوب نباشد والا تیمم صحیح نخواهد بود.