جامع شتات جلد 1 صفحه 305

1- ظاهرا به معنای " جفت " و همجوار وچسبیده به هم، باشد. کز - یا کز (با کسره اول وتشدید دوم) به معنای تنگی میان دو چیز، نزدیکی گام ها آمده وبه نوزادهای دو قلو " کز " - یا: اکز - هم گفته شده.

2- در آمد ومحصول.

گذران نمود وذل سؤال را به خود راه نداده وضرب از دست اشخاصی که توقع وجه گرفتن دارند نخورد؟ از برای خدا، آنچه بر این حقیر لازم است که به عمل بیاورم اعلام فرمایند.

جواب:

جواب: آنچه حقیر از ثقه معتمدی شنیدم که در این سنوات، دو دفعه از راه دریا رفته، که یکی از آنها همین سالی بود که حقیر، مشرف شده بودم پرسیدم که به چقدر میتوان رفت؟ گفت: به چهار صد قروش به آسانی میتوان رفت. واما خوف مرض، پس اگر از حال خود، تجربه کرده است که به دریا نشستن ضرری دارد که متحمل نمی تواند شد، یا طبیب حاذق ثقه بگوید که مضر است، ظاهر این است که مستطیع نباشد، واما محض احتمال ضرر یا خوف از مجرد استفراغ کردن وقی کردن در روز اول، چنانکه غالب مردم، مبتلا بر آن میشوند، پس آن عذری نمی شود، پس هرگاه مالک این مقدار هستید بعد از وضع دین ومؤنه عیال واجب النفقه تا مراجعت، باید بروی. واما راه خشکی: پس اگر از راه شام، خواهی بروی که مأمن وظاهر این است که از این طرف راه منحصر است در آن از برای سرنشین، ممکن است به هزار قروش یا کمتر توان رفت، بلکه شاید به نهصد قروش هم توان رفت وبه کجاوه ومحمل به هزار و دویست قروش توان رفت وخوف تحریک صفرا، هرگاه دفع شود به سایبان بر سر شتر هم میتوان به آن درست کرد. به هر حال، در ایام حرام که باید سر برهنه بود (وهر چند جایز است پوشیدن سر در حالت عذر، وقربانی کشتن) و به هر حال، تدبیراتی که کرده ای که جمع نشود، هر چند از برای خودت فایده کرده باشد نهایت هر پسرت که صاحب چهل تومان یا بیشتر باشد احتمال استطاعت را از برای آنها قرار داده ای و از برای مستطیع، تمامی ملک تنها معتبر نیست، بلکه مجموع مال را حساب میکنند و همان دین ومؤنه یک سال را حساب میکنند. بلی هرگاه کسی باشد که اگر املاک را بفروشد به غیر گدایی در برگشتن چاره ندارد، در آنجا حکم به فروختن نمی کنم، ولکن شما وامثال شما واولاد شما چنین نیستید، به جهت آنکه زکوه گرفتن از برای شما ممکن است وخارج از زی شما نیست و از جمله مستثنیات استطاعت خانه نشیمن است