جامع شتات جلد 1 صفحه 324

وارثان زید مقتول، منحصر به چند نفر میباشند و بعد از قتل زید، وارثان قرار بر آن داده اند که حجی که در ذمه زید بوده استیجار نمایند و از او آب واملاک وخانه و باغات بجا مانده، لهذا قدری از املاک او را به معرض بیع در آورده که حج میقاتی برای او اسیجار نمایند واملاک مزبوره را عمرو، ابتیاع نموده و وجه قیمت او را حج استیجار نموده اند ومدتی مدید، املاک در ید وتصرف عمرو بوده، وحال وارثان ادعای بطلان مبیع مینمایند به سبب اینکه غایب دارد و عمرو، ادعا مینماید که به سبب این که حجه الاسلام در میان است غایب را رجوعی نیست. حکم آن را بیان فرمایید.

جواب:

جواب: بعد از ثبوت حجه الاسلام در ذمه زید، باید از اصل مال خراج شود، ولیکن تعیین مال مخصوص از اموال متوفی به جهت اجرت حق، موقوف است به رضای وارث، و چون در صورت مزبوره بعضی از وراث، غایب میباشند بدون اذن حاکم شرعی یعنی مجتهد عادل، فروختن حصه غایب از املاک، صورتی ندارد، بلکه باید رجوع به حاکم شرع شود وهر چه صلاح غایب را در آن داند 0 چنان می کند و هرگاه دسترس به حاکم شرع نباشد عدول مؤمنین میتوانند آنچه صلاح غایب در آن دانند از اموال او وسایر ورثه، اجرت حج را تعیین کنند واسیجار کنند. پس اگر معامله مزبوره بر نهج مزبور واقع شده صحیح است واگر نه، بیع حصه حاضرین که بیع کرده اند صحیح وبیع حصه غایب موقوف است به امضای حاکم یا قایم مقام او واگر امضا نشود باطل خواهد بود.

425- سوال:

425- سوال: هر گاه کسی به سبب پیری و کوری وشکستگی عاجز باشد از رفتن مکه، آیا بر او استیجار کردن نایبی در حال حیات واجب است یا نه وحکم بعد از موت او چه چیز است؟

جواب:

جواب: هر گاه حج در ذمه مستقر شده باشد و بعد از آن عجزی به هم رسد به سبب مرض که نتواند سفر کرد یا به سبب ضعف وپیری مأیوس باشد از صحت و توانایی، بر او واجب است که نایبی بگیرد که از برای او حج کند. هرگاه بعد از این اتفاق افتد که از برای او صحت وتوانایی حاصل شود بر طریق خرق عادت، و استطاعت باقی باشد، ثانیا خود باید حج کند و هرگاه اتفاق نیفتد صحت وتوانایی، تا