جامع شتات جلد 2 صفحه 1

بنام خداوند کریم

استدراک

در آغاز جلد دوم لازم است نکاتی را - نه به عنوان مقدمه بل به عنوان استدراک از مقدمه جلد اول - به استحضار خوانندگان محترم برسانم:

1: در آنجا گفته شد که " هیچگونه ویرایشی در مطالبی که از قلم محقق تراوش کرده، انجام نخواهیم داد. " منظور از این سخن دخل و تصرف و ایجاد تغییر در کلمات و الفاظ و لغات است نه ویرایش در علائم نگارش ویا تفکیک مطالب ویا... و اینهمه کاری که در احیای این متن پر ارزش انجام یافته همه را می توان ویرایش نامید.

2: در یک مورد در خود لفظ متن، تغییر داده شده که عبارت است از کلمه های " دویم " و " سیم " که به " دوم " و " سوم " تبدیل شده اند. البته این تغییر هم از ناحیه من نیست.

3: شاید روند تصحیح در جلد دوم مطلوبتر از جلد اول باشد زیرا مواردی که در پاورقی معین شده ونیز مواردی که در میان علامت [ ] قرار داده شده در جلد دوم بیش از جلد اول است. دلیل این تفاوت و نیز دلیل مورد بالا (دویم، سیم) این است که جلد اول را وقتی به من ارجاع کردند که آماده چاپ بود واز بیخ گوش ماشین فیلم و زینگ برگردانده بودند. پس از چهار بار بررسی و تطبیق در اختیار چاپ قرار داده شد. معنی این سخن این نیست که در تصحیح جلد اول کوتاهی شده یا نقصی هست. منظور