جامع شتات جلد 2 صفحه 19

جاهای دیگر هم خلاف کرده اند. بلی احادیث در بعض شروط فاسد وارد شده که دلالت می کند بر فساد شرط، دون عقد. پس اولی آن است که اقتصار کنیم در مسائل نکاح نیز به آنجا که اجماع باشد بر صحت عقد یا حدیثی باشد.

22- سوال:

22- سوال: در وقت چیدن گندم و جو، بعضی خوشه ها به زمین میافتد و میریزد و مالک خود یا وکیل او به قدر مقدور، سعی و اهتمام در جمع و ضبط واخذ آنها می کنند و بعد از عجز از ما بقی اعراض وقطع نظر می کنند. آیا بر چیدن آنها جایز است یا نه؟ و بر فرض جواز، هر گاه کسی بر چیند به قصد تملک و عین آن حاضر و باقی باشد مالک می تواند از او بگیرد یا نه؟ و هر گاه بعضی از آن خوشه ها که بر زمین افتاده است بعد از اعراض مالک، دانه دانه شود و در خاک پنهان شود و شخصی آنها را حیازت کند و آب بدهد تا سبز شود و یا در زمستان به سبب آب باران سبز شود و شخصی به قصد تملک، متوجه آب دادن و حفاظت آن بشود و حاصلی از آن به عمل آید، آن حاصل، مال این شخص می باشد یا مال صاحب آن خوشه ها و دانه ها و مملوک بودن زمین از برای صاحب بذر یا مغصوب بودن آن در این حکم تفاوت دارد یا نه؟ و هر گاه اشاره به مأخذ و دلیل مسئله، بفرمایند بهتر است.

جواب:

جواب: چیدن خوشه ها، در صورت مزبوره جایز است و هر گاه به قصد تملک چیند، اظهر این است که مال او می شود و مالک از او نمی تواند بگیرد، هر چند عین آن باقی باشد وآن سبزی که در آن زمین از آن دانه ها به عمل میآید اظهر این است که مال آن کسی است که حیازت مباح کرده و آب داده و به قصد تملک به عمل آورده. و اما هر گاه آن دانه ها در زمستان به آب باران سبز شوند و مالیت به هم رساند. پس اگر بعد از آن نیز صاحب دانه ها اعراض کند از آن سبز، باز هر کس حیازت کند و به عمل آورد مال او است نه صاحب زمین، هر چند بر او لازم است اجرت زمین. در صورتی که دانه ها خودرو سبز شود. و ممکن است که مال صاحب زمین باشد، هر چند مالک منفعت آن، باشد به مثل اجاره و غیر آن و بنابر این احتمال، هر گاه عین آن زمین یا منفعت آن، مال صاحب بذر است مال او است و اگر مال غیر است از غیر است، این شخص، تصدیع بیجا کشیده و اظهر احتمال اول است که بعد