جامع شتات جلد 2 صفحه 27

نه؟

جواب:

جواب: واجب است بر بایع کنیز (هر گاه او را وطی کرده باشد وآن کنیز بالغ باشد) اینکه او را استبراء کند، یعنی بعد از دخول، دیگر با او جماع نکند تا یک حیض ببیند واشهر واظهر آن است که هر گاه در بین حیض، او را بفروشد همین حیض هم کافی است واگر تا به حال، حیض ندیده ولکن در سن کسی است که حیض میبیند، یعنی نه سال او تمام باشد چهل و پنج روز با او جماع را ترک کند وبعد از ان بفروشد، چنانکه بر مشتری هم واجب است که استبراء کند، به همین قدر، هر گاه بایع استبراء نکرده باشد. ولکن هر گاه بایع بعد از دخول و قبل از استبراء بفروشد بیع صحیح است، مگر اینکه ظاهر شود که حامله بوده است از مولی، در این وقت معلوم می شود که ام ولد بوده و بیع او فاسد بوده.

25- سوال:

25- سوال: هر گاه زید سه دانگ مزرعه را از عمرو، بخرد چون خواهد تصرف کند، عمرو گوید که من سه دانگ از هفت دانگ فروخته ام و زید، بگوید که من سه دانگ از ششدانگ خریده ام که نصف باشد، چنانکه متعارف است، حکم آن از چه چیز است؟

جواب:

جواب: اصل در تعیین بعض زمین مشاع و امثال آن، به این است که به لفظ نصف و ثلث و ربع، یا به جریب و قفیز و ذرع و امثال آن بشود. واما سه دانگ، پس اصل در " حقیقت " بودن آن، مطلقا، در نصف، در " عرف عام " ثابت نیست، (1) به جهت اختلاف شدید در زمینها و بلاد. پس به این سبب، جهالت در بیع به هم می رسد. خصوصا در وقتی که در خصوص مزرعهء مذکوره، اصطلاح تقسیم به هفت دانگ باشد. بلی هر گاه مصطلح اهل آن قریه در آن مزرعه بالخصوص تقسیم به شش دانگ باشد و بایع که از جملهء اهل آن قریه است، سه دانگ را بفروشد و مشتری هم همان اصطلاح را داند، یا