جامع شتات جلد 3 صفحه 103

از توابع آن هست اما محل خاکروبه وبرف انداز داخل نیست.

39:سوال:

39:سوال: تصرفات قدیمه در ملک غیر مثل عبور ونصب میزاب واجراء آب و انداختن برف (غیر معلوم الوجه لزوما واذنا). آیا محمول است بر لزوم؟ وجایز نیست مالک را الیوم منع آنها؟ یا محمول است بر عدم لزوم وجایز است مالک را منع آنها؟

جواب:

جواب: اظهر در نظر حقیر آن است که هر گاه صاحب ملک منع استحقاق صاحب میزاب وامثال آن نماید، وصاحب میزاب وامثال آن متشبث به استحقاق سابقه باشد، (1)! قول قول صاحب میزاب وامثال آن است. به جهت آن که ذ الید است. وچنانکه ید در اعیان موجب ملکیت است (هر چند احتمال اجاره وعاریه ثابت باشد) همچنین در حقوق ومنافع. به جهت آن که حق نصب میزاب وامثال آن در ملک غیر، از اموری است که صلح ابدی در آن جاری می شود [ و ] موجب تملک حقوق مزبوره می شود. وتقارن ملکیت عین از برای مالک وحق از برای صاحب میزاب هم ممکن الحصول است. پس اصل تاخر حق میزاب هم معنی ندارد، که صاحب ملک به او بگوید که تو اثبات حق خود بکن. پس (ید علی الاستمرار) ظاهر در ([ ت ] ملک علی الاستمرار) است. وعلامه (ره) در قواعد وولدش حکم بر [ تقدیم ] قول صاحب ملک کرده اند، به جهت اصاله عدم استحقاق غیر در ملک ایشان. وآن معارض است به ظاهر ید. واین (ظاهر) بر (اصل) مقدم است. وحال اصل را هم دانستی. ودانستی که ثبوت ملکیت صاحب زمین منافات با ثبوت حق غیر در آن ندارد. ومثل این است کلام در این که چوب های سقف همسایه بر سر دیوار خانه او باشد. وگویا از این جهت علامه در تحریر توقف در تقدیم قول احدهما کرده است. ودر صورتی که هیچ یک علم به سبب گذاشتن درخت همسایه بر دیوار نداشته .