جامع شتات جلد 3 صفحه 170

کتاب وصایای مسالک دعوی اجماع بر آن کرده. به غیر وصیت که مشهور در آن این است که حق قبول منتقل شود به وارث موصی له، به سبب دلیل خاصی.

69:سوال:

69:سوال: زید با عمرو ادعائی داشت وصلح کرد به وجه المصالحه مشخصی. بعد زید ادعا کرد که این مالک المصالحه مال غیر است. وثانیا به تکلیف مصلحین، قبل از فسخ مصالحه اول بنای صلح جدیدی گذاردند. در این صورت زید مستحق مال المصالحه اول است یا دوم یا هیچ کدام؟ -؟ -؟.

جواب:

جواب: زید به اعتراف خود مستحق مال المصالحه اول نیست. وعمرو در ظاهر شرع هر چند دعوی از او ساقط شد - به سبب مصالحه اول وتا ثابت نشود که مال المصالحه مال غیر است بر او چیزی نیست - لکن چون پای دعوی جدید در میان آمد که اگر به انجام برسد باز دعوی اول عود میکند بر حال اول، پس صلح ثانی هر چند از برای رفع دعوی ثانی نباشد باز صحیح خواهد بود. وعدم فسخ وتقایل از طرفین، منشأ عدم صحت آن نمی شود. پس زید مستحق وجه مصالحه ثانیه خواهد بود، لاغیر.

70:سوال:

70:سوال: هر گاه مجرای قناتی مشترک باشد ما بین شخص مالک معلوم الملکیه ووقف معلوم المصرف وغیر معلوم المصرف ومجهول المالک. وغیر از آنچه معلوم الملکیه است مغصوب سلطان عصر باشد. آیا تصرف مالک در مال خود به چه نحو می شود که شغل ذمه از برای او نباشد. و هم چنین از برای مردم، یعنی رعایائی که سلطان مجرا را به آنها به مقاطعه داده. و هم چنین سایر مردم. (؟ -؟ -؟).

جواب:

جواب: متولی شرعی وقف (هر گاه باشد، وحاکم شرع در جائی که متولی شرعی نباشد) حق وقف یا فقرا را با متصرفین - به وجهی که گنجایش دارد - منتقل کند. هر چند اجرت المثل آن بعد از مقاطعه سلطان به جا نماند وگنجایش اجرت المثل نداشته باشد، بلکه به هر قدری که گنجایش داشته باشد. هر چند بسیار کم باشد. وبعد از آن متصرفین مغصوب با مالک واقعی مهایات و نوبه نموده قرعه کنند. و هر یک نوبه خود را ببرند، که بر هر یک آنها تصرف حلال باشد. و هر گاه متصرفین مغصوب هم غاصب باشند واز متولی وحاکم به نحو شرعی به خود منتقل