جامع شتات جلد 3 صفحه 32

به مشتری که وجهی ندارد. بلی در اینجا باید ملاحظه دو چیز را بکند: اول این که ربا به عمل نیاید. مثل این که ده تومان طلب پول نقره را به هشت تومان نقره بفروشد. و همچنین طلا به طلا. بلی معامله را به غیر جنس بکند. دوم این که هر گاه عوضین از باب نقدین باشد مراعات قبض مجلس در معامله صرف هم باید در نظر باشد. وچون قبض مجلس در اینجا نیست به صیغه مصالحه بکند. چون قبض در مجلس در غیر بیع دلیلی ندارد. واما هر گاه به پول سیاه معامله کند رفع اشکال می شود.

10: سوال:

10: سوال: هر گاه کسی طلبی دارد از کسی، (مثلا ده تومان میخواهد) ولکن مدتی از برای او معین شده. آیا جایز است که بگوید (دو تومان آن را دست بر میدارم که طلب مرا به من بدهی) که دو ماه دیگر مانده است. یا بگوید (پنج تومان را حالا بده و من چهار ماه مهلت میدهم در باقیمانده که پنج هزار تومان دیگر است) -؟.

جواب:

جواب: بلی، جایز است. چنانکه شیخ در تهذیب به سند صحیح روایت کرده در باب صلح از ابان محمد بن مسلم از حضرت باقر (علیه السلام). وبه سند صحیح از حلبی از صادق (علیه السلام) (انهما قالا فی الرجل یکون علیه الدین الی اجل مسمی، فیاتیه غریمه فیقول: انقدنی من الذی لی کذا وکذا واضح لک بقیته. او یقول: انقدلی بعضا، وامدلک فی الاجل فی ما بقی علیک (؟) قال: لا اری به باسا مالم یزدد علی رأس ماله شیئا، یقول الله: لکم رؤس اموالکم لا تظلمون ولا تظلمون). (1) ودور نیست که به هر لفظی که افاده مطلب کند توان اکتفا کرد، ولکن بهتر این است که به لفظ ابراء یا عفو یا صلح وامثال آنها اسقاط کند.

11 :سوال:

11 :سوال: آیا جایز است که طلبی که کسی از کسی میخواهد ومدتی از برای آن معین شده، بگوید که دو ماه دیگر علاوه بر مدت صبر میکنم که فلان قدر زیاده از طلبم به من بدهی -؟.

جواب:

جواب: جایز نیست، ولزوم ندارد. وبیش از طلب نمی تواند گرفت. هر چند مهلت را .