- کتاب الدین 1
- 1 : سؤال: 1
- کتاب الدین من المجلد الاول 1
- جواب: 1
- 2:سوال: 3
- جواب: 3
- 3 : سؤال: 4
- جواب: 4
- 4:سوال: 4
- 5:سوال: 4
- جواب: 4
- جواب: 5
- 6:سوال: 6
- کتاب الدین من المجلد الثانی 6
- جواب: 6
- 7:سوال: 14
- جواب: 14
- جواب: 15
- 8:سوال: 15
- پنجم: از آنچه در مقدمه چهارم گفتیم ظاهر شد که عقد قرض از حیثیتی جایز است، واز حیثیتی لازم. پس هر گاه شرط مشروعی در ضمن عقد قرض بشود از حیثیت لزوم، لازم خواهد بود، چنانکه مقتضای عقود لازمه است ومؤید آن است عمومات (اوفوا بالعقود) و (المومنون عند شروطهم). واز جمله شروط جایزه است این که در قرض غیر قیمی شرط کند عوض دادن مثل آن را در صفات. وصورت سوال: 23
- جواب: 30
- 8 مکرر:سوال: 30
- 7 مکرر: سوال: 30
- جواب: 31
- جواب: 31
- 9:سوال: 31
- جواب: 32
- 10: سوال: 32
- جواب: 32
- 11 :سوال: 32
- جواب: 33
- 12:سوال: 33
- جواب: اما از سوال: 33
- 13:سوال: 33
- 15:سوال: 35
- کتاب الدین من المجلد الثالث 35
- 14:سوال: 35
- جواب: 35
- 16:سوال: 35
- جواب: 35
- 17:سوال: 37
- جواب: 37
- جواب: 38
- اشاره 39
- 19:سوال: 39
- جواب: 39
- 21 :سوال: 41
- جواب: 41
- 20:سوال: 41
- جواب: 41
- جواب: 42
- 22:سوال: 42
- جواب: این سوال: 43
- کتاب الضمان من المجلد الثالث 43
- جواب: 43
- 23:سوال: 43
- 24:سوال: 45
- 25:سوال: 45
- جواب: 45
- جواب: 45
- 26:سوال: 48
- جواب: 48
- جواب: 49
- 27:سوال: 49
- جواب: 52
- 29:سوال: 56
- جواب: 57
- 30:سوال: 91
- کتاب الصلح من المجلد الاول 91
- جواب: 91
- جواب: 91
- اشاره 91
- 31 :سوال: 91
- 33:سوال: 92
- جواب: 92
- جواب: 92
- 32:سوال: 92
- جواب: 93
- 35:سوال: 93
- جواب: 94
- جواب: 95
- 37:سوال: 100
- جواب: 100
- 38:سوال: 101
- جواب: 102
- جواب: 103
- 39:سوال: 103
- مسأله تزاحم الحقوق:41 :سوال: 104
- جواب: 104
- 40:سوال: 104
- جواب: 104
- کتاب الصلح من المجلد الثانی 105
- 42:سوال: 105
- جواب: 105
- جواب: 105
- 43:سوال: 105
- جواب: 112
- 45 و 46سوال: 129
- جواب: 129
- جواب: صورت سوال: 133
- 47:سوال: 133
- جواب: 133
- 48:سوال: 135
- جواب: 136
- 49:سوال: 139
- جواب: 140
- جواب: 143
- 51 :سوال: 143
- 50:سوال: 143
- جواب: 144
- جواب: این محتاج به مرافعه است. ومجرد کاغذ حجت نیست هر چند (اقرت واعترفت) نوشته باشند در اینجا، چه جای تحقق وثبت. مگر این که آن کاغذ ونوشته کاغذی باشد که از برای حاکم (یعنی مجتهد عادل) مفید قطع باشد، واین بسیار نادر است. و هر گاه مفید علم نشود باید رجوع کرد به بینه. واز صورت سوال: 144
- 52:سوال: 144
- جواب: 145
- 53:سوال: 148
- 54:سوال: 148
- جواب: 148
- 55:سوال: 149
- جواب: 149
- 56:سوال: 149
- جواب: 149
- جواب: 150
- 57:سوال: 151
- جواب: 151
- 58:سوال: 156
- 59:سوال: 156
- جواب: 156
- جواب: 158
- 60:سوال: 158
- 62:سؤال: 159
- جواب: ظاهر این است که شرط صحیح باشد ووفای به آن لازم. واما سوال: 159
- جواب: 159
- 61 :سوال: 159
- جواب: 160
- 63:سوال: 161
- جواب: 161
- جواب: 163
- 65:سوال: 164
- جواب: 164
- جواب: 168
- 67:سوال: 168
- 66:سوال: 168
- جواب: 168
- 68:سوال: 169
- جواب: 169
- جواب: 170
- جواب: 170
- 70:سوال: 170
- 69:سوال: 170
- 71 :سوال: 171
- 72:سوال: 173
- جواب: 174
- 73:سوال: 174
- جواب: 175
- 75:سوال: 175
- جواب: 175
- 74:سوال: 175
- 76:سوال: 175
- جواب: 176
- 77:سوال: 177
- جواب: 177
- 78:سوال: 178
- جواب: ملاکی که راضی نیستند که عمرو آب ببرد به خانه خود به پایاب خود، میتوانند مانع عمرو شوند از بردن آب. چون این معنی تصرفی است در اصل آب شرکاء بدون اذن ایشان. وایضا تصرفی است در خانه نهر مشترک که مجرای آب است به چاه زید. وجواز تصرف زید به سبب استمرار از استحقاق قدیم منشأ جواز تصرف عمرو نمی شود. هر چند عمرو شق نهری تازه به آن خانه نهر نکرده است. واز اینجا معلوم شد که در درون نوبه خود یا نوبه سایر شرکاء که راضی هستند هم نمی تواند آب از آن مجرا ببرد، هر چند آب مال خود او یا مال شرکائی است که راضیاند. واما سوال از لزوم نوبت ومهایات: پس آن عقد لازمی نیست. وهر وقت بخواهند بر هم میزنند. ووقتی که بر هم زدند آن شخصی که نوبت خود را برده باید اجرت المثل مجرا را به قدر حصه شرکاء به آنها رساند. واما سوال: از مانع شدن عمرو وسایر شرکاء از تصرف در آن: پس اگر مراد منع مطلق است پس آن بی وجه است. واگر مراد عدم رضای تصرف بر نوبه قدیم [ است ] و [ می ] خواهد تجدید بنای نو به ومهایات گذارد، یا هر گاه که ممکن شود خواهد قسمت آب بکند، می تواند که چنین کند. اما ایشان را معطل نمی تواند گذاشت که انتقام بکشد و آب شرکا از میان برود. بلکه باید فورا بنای درستی بگذارد به رضای شرکا. واما سوال: 179
- جواب: 179
- جواب: 180
- 79: سوال: 180
- 80:سوال: 181
- جواب: 183
- 81 :سوال: 183
- جواب: 184
- 82:سوال: 184
- جواب: 184
- 83:سوال: 184
- 85:سوال: 185
- جواب: 185
- جواب: 185
- 84:سوال: 185
- جواب: 186
- 86:سوال: 186
- جواب: 186
- جواب: 186
- جواب: 187
- جواب: 187
- 88:سوال: 187
- 90:سوال: 191
- جواب: 191
- 89:سوال: 191
- جواب: 192
- 91 :سوال: 192
- جواب: 192
- 93:سوال: 193
- جواب: 193
- 92:سوال: 193
- جواب: 194
- 95:سوال: 194
- جواب: 194
- 94:سوال: 194
- جواب: 194
- جواب: 195
- 96:سوال: 195
- 97:سوال: 198
- جواب: 199
- جواب: 201
- 99:سوال: 201
- جواب: 201
- جواب: 206
- 102:سوال: 207
- جواب: 207
- 101 :سوال: 207
- جواب: 207
- : 103 سوال: 207
- جواب: 207
- 104:سوال: 208
- جواب: 208
- 105:سوال: 210
- جواب: 210
- 106:سوال: 216
- جواب: 216
- 107:سوال: 225
- جواب: 225
- جواب: 226
- 108:سوال: 226
- کتاب الشرکه من المجلد الاول 228
- 109:سوال: 228
- جواب: 228
- 110:سوال: 229
- 111 :سوال: 230
- جواب: 230
- 112:سوال: 230
- 113:سوال: 231
- جواب: 231
- جواب: 232
- 114:سوال: 232
- جواب: 232
- 116:سوال: 233
- جواب: 233
- 115:سوال: 233
- جواب: 234
- کتاب الشرکه من المجلد الثانی 234
- 117:سوال: 234
- جواب: 234
- 118:سوال: 235
- جواب: 235
- جواب: 236
- 119:سوال: 236
- 121 :سوال: 237
- 120:سوال: 237
- جواب: 237
- 122: سوال: 238
- جواب: 238
- جواب: 238
- 123:سوال: 238
- جواب: 239
- 124:سوال: 240
- جواب: 240
- 125:سوال: 241
- جواب: 242
- 126:سوال: 244
- جواب: 244
- جواب: 244
- جواب: 256
- 127:سوال: 256
- کتاب الشرکه من المجلد الثالث 257
- 128:سوال: 257
- 129:سوال: 257
- جواب: 257
- 131 :سوال: 258
- جواب: 258
- 130: سوال: 258
- جواب: 258
- جواب: 258
- جواب: 269
- 132:سوال: 269
- 133:سوال: 271
- جواب: 271
- 134:سوال: 272
- 135:سوال: 272
- جواب: 272
- جواب: 273
- جواب: 274
- 136:سوال: 274
- کتاب القسمه من المجلد الاول 274
- 138: سوال: 275
- جواب: 275
- 137:سوال: 275
- جواب: 275
- 139:سوال: 276
- کتاب القسمه من المجلد الثانی 276
- جواب: 276
- 140:سوال: 279
- جواب: 279
- 141 :سوال: 281
- جواب: 281
- 142:سوال: 281
- 143:سوال: 282
- جواب: 282
- 144:سوال: 283
- جواب: 283
- جواب: 283
- 145:سوال: 283
- 146:سوال: 288
- جواب: 288
- 147:سوال: 288
- جواب: 288
- جواب: 289
- 148:سوال: 289
- 149:سوال: 292
- جواب: 293
- 150:سوال: 297
- 151 :سوال: 297
- جواب: 297
- جواب: 298
- 152:سوال: 298
- جواب: 299
- 154:سوال: 300
- جواب: 300
- 153:سوال: 300
- جواب: 300
- کتاب القسمه من المجلد الثالث 300
- 155:سوال: 301
- جواب: 302
- جواب: 303
- 156:سوال: 303
- 157:سوال: 305
- جواب: 305
- 158:سوال: 310
- جواب: 310
- کتاب المضاربه من المجلد الاول 310
- جواب: 310
- جواب: 312
- 159:سوال: 312
- کتاب المضاربه من المجلد الثانی 312
- 160:سوال: 315
- جواب: 316
- جواب: نظر به سوال: 316
- 161 :سوال: 316
- جواب: 316
- 162:سوال: 317
- جواب: 318
- 163:سوال: 322
- جواب: 324
- جواب: 329
- 164:سوال: 329
- کتاب المضاربه من المجلد الثالث 329
- جواب: 330
- 165:سوال: 330
- جواب: در صورت سوال: 330
- 166:سوال: 332
- جواب: 336
- 167:سوال: 338
- جواب: 338
- کتاب المزارعه والمسافات من المجلد الاول 360
- 168:سوال: 360
- جواب: 360
- جواب: 362
- 169:سوال: 362
- کتاب المزارعه من المجلد الثانی 363
- 170:سوال: 363
- جواب: از ظاهر سوال: 363
- جواب: 363
- کتاب المزارعه من المجلد الثالث 366
- جواب: 366
- 171 :سوال: 366
- 172:سوال: 370
- 173:سوال: 371
- جواب: 371
- جواب: 372
- 174:سوال: 372
- جواب: 372
- 175:سوال: 373
- جواب: 373
- جواب: 375
- 178:سوال: 382
- 177:سوال: 382
- جواب: 382
- جواب: 382
- کتاب الودیعه من المجلد الاول 382
- 179:سوال: 383
- کتاب الودیعه من المجلد الثانی 383
- جواب: 383
- جواب: 385
- 180:سوال: 385
- 181 :سوال: 386
- جواب: 386
- جواب: 389
- 182:سوال: 389
- 184:سوال: 390
- کتاب الودیعه من المجلد الثالث 390
- جواب: 390
- 183:سوال: 390
- جواب: 391
- 185:سوال: 394
- جواب: 394
- کتاب العاریه من المجلد الاول 394
- 186:سوال: 396
- کتاب العاریه من المجلد الثانی 396
- جواب: 397
- جواب: 398
- 187:سوال: 398
- جواب: 398
- 188:سوال: 398
- 189:سوال: 399
- 190:سوال: 402
- جواب: 402
- کتاب العاریه من المجلد الثالث 404
- 191 :سوال: 404
- جواب: 405
- 192:سوال: 415
- جواب: 415
- کتاب الاجاره من المجلد الاول 415
- جواب: 421
- 193:سوال: 421
- 194:سوال: 421
- جواب: 421
- جواب: 422
- جواب: 422
- 196:سوال: 422
- جواب: 423
- 197:سوال: 423
- جواب: 425
- 198:سوال: 425
- 199:سوال: 426
- جواب: 426
- 200:سوال: 426
- جواب: 427
- 201 :سوال: 427
- جواب: 428
- 202:سوال: 428
- 203:سوال: 429
- جواب: 429
- جواب: 431
- 205:سوال: 431
- جواب: 431
- 204:سوال: 431
- 206:سوال: 432
- جواب: 433
- 207 :سوال: 433
- جواب: 434
- 208:سوال: 434
- جواب: 434
- 209:سوال: 439
- 211 :سوال: 439
- 210:سوال: 439
- جواب: 439
- جواب: 439
- 212:سوال: 441
- 213:سوال: 442
- جواب: 442
- جواب: 442
- 214:سوال: 442
- جواب: 443
- جواب: 443
- 216:سوال: 443
- 215:سوال: 443
- 217:سوال: 443
- جواب: 444
- 219:سوال: 444
- 220:سوال: 444
- جواب: 444
- جواب: 444
- جواب: 444
- 218:سوال: 444
- جواب: 449
- 222:سوال: 449
- 223:سوال: 449
- جواب: 449
- کتاب الاجاره من المجلد الثانی 451
- جواب: 451
- 224:سوال: 451
- 225:سوال: 453
- جواب: 453
- جواب: 454
- 228:سوال: 454
- 226:سوال: 454
- جواب: 454
- جواب: 454
- 227:سوال: 454
- جواب: 456
- 229:سوال: 456
- جواب: 457
- 230:سوال: 457
- 231 :سوال: 461
- جواب: 461
- 233:سوال: 462
- 232:سوال: 462
- جواب: 462
- 234:سوال: 463
- جواب: 463
- جواب: 463
- 235:سوال: 463
- 236:سوال: 464
- جواب: 465
- جواب: 466
- 237:سوال: 466
- 238:سوال: 467
- 239:سوال: 467
- جواب: 467
- جواب: 468
- 241 :سوال: 468
- جواب: 468
- 242:سوال: 468
- 240:سوال: 468
- 243: سوال: 470
- جواب: 470
- جواب: 474
- 244:سوال: 474
- 245:سوال: 478
- جواب: 479
- 246:سوال: 479
- جواب: 479
- 247:سوال: 480
- جواب: 481
- 248:سوال: 481
- جواب: این سوال: 481
- کتاب الاجاره من المجلد الثالث 484
- 249:سوال: 484
- جواب: 485
- جواب: 485
- 250:سوال: 485
- جواب: 486
- جواب: 486
- 253:سوال: 486
- جواب: 486
- 252:سوال: 486
- جواب: 487
- جواب: 487
- 254: سوال: 487
- جواب: 488
- جواب: 488
- 255:سوال: 488
- 256:سوال: 488
- 257:سوال: 489
- جواب: 490
- 258:سوال: 491
- جواب: 491
- 259: سوال: 492
- جواب: 492
- جواب: 509
- جواب: 509
- 260:سوال: 509
- :261 سوال: 509
- 263:سوال: 510
- جواب: 510
- 262:سوال: 510
- جواب: 510
- 264:سوال: 511
- کتاب الوکاله من المجلد الاول 511
- جواب: 511
- جواب: 514
- 266:سوال: 514
- جواب: 515
- جواب: 515
- 268:سوال: 515
- 267:سوال: 515
- 269:سوال: 516
- جواب: 516
- 270:سوال: 519
- جواب: 519
- 271سوال: 520
- جواب: 520
- 273:سوال: 521
- 272:سوال: 521
- جواب: 521
- جواب: 522
- کتاب الوکاله من المجلد الثالث 522
- 274:سوال: 522
- جواب: 523
- 275:سوال: 523
- 276:سوال: 528
- جواب: 528
- جواب: 530
- جواب: 533
- 279:سوال: 533
- جواب: 533
- 278:سوال: 533
- 280:سوال: 533
- جواب: 534
جواب:
جواب: بلی از همان روزی که از منزل معین تجاوز کردند الاغ مغصوب شد. وبر غاصب غرامت لازم است در هرجا که تلف شود مادامی که به دست صاحب نرسیده. و هر گاه مستأجر بی اختیار بود، غرامت بر رفیقی است که آن را برده. واظهر این است که ضامن قیمت روز تلف است نه روز غصب ونه غیر آن. (1)
240:سوال:
240:سوال: اجاره دادن زمین ومجاری میاه به نحوی که هر چه عارضه دیوانی شاه شود با مستأجر باشد. با این که عوارض مجهول است، چه صورت دارد؟
جواب:
جواب: ظاهر جواز است. واین جهالت مضر نیست. چنانکه از بعضی اخبار ظاهر می شود. (2)
241 :سوال:
241 :سوال: هر گاه در ضمن عقد اجاره قرار دهند که حادثات ارضی وسماوی به دستور متداول آن سال باشد. چه حکم دارد؟
جواب:
جواب: اگر مراد این است که شرط کند در ضمن عقد اجاره که هر گاه آفت ارضی و سماوی به آن زمین برسد، اجرت آن به موافق اجرت المثل آن سال باشد، ظاهر این است که این شرط جایز باشد. هر چند بدون این شرط بر موجر غرامتی نیست. (3)
242:سوال:
242:سوال: زید قناتی را به عمرو به اجاره میدهد در مدت معینی. ودر بین مدت اجاره، قنات خشک شود. آیا در این صورت اجاره به خودی خود منفسخ می شود یا نه؟ -؟. و آیا عمرو اختیار فسخ دارد یا نه؟ -؟ و هر گاه در ضمن عقد شرط کرده باشند که اگر در بین مدت قنات خشک شود اختیار فسخ از برای عمرو نباشد، این شرط صحیح است یا نه؟ -؟ و هر گاه عمرو با وجود خشکیدن قنات راضی باشد به اجاره، به جهت آن که بعد از این که آب بیرون آید منفعت بسیار از برای او دارد. آیا زید می تواند فسخ اجاره بکند - درصورتی که در ضمن عقد شرط فسخ از برای خود نکرده باشد - یا نه؟ -؟. .
1- برای توضیحات بیشتر رجوع کنید به مسائل کتاب الضمان) از همین مجلد.
2- وسائل: ج 13، احکام المزارعه، باب 17 و 10.
3- واگر مراد این باشد که اگر آفت های سال آینده بیش از امسال باشد مقدار اضافی آن بر عهده موجر است. و یا مراد این باشد که به همان میزانی که امسال به عهده موجر بوده، سال آینده نیز همان طور باشد، در همه این صورت ها صحیح است.