جامع شتات جلد 4 صفحه 184

صدقه می گویند. ومراد از نحله این است که عطیه است از جانب خدا هر چند در ظاهر عوض بضع می نماید ولکن چون زوجین هر یک به دیگری محتاج وهر یک از دیگری استمتاع می کنند پس مهر گویا نحله وعطیه است از جانب خدا بلا عوض از برای زوجه. وبه هر حال با ملاحظه شأن نزول آیه وظهور اراده مهر نه مطلق نحله وعطیه، استدلال به آن مشکل است. واین نیز مضعف روایت می شود. والله العالم.

82: سؤال:

82: سؤال: آیا در هبه صیغه خواندن شرط است یا نه؟ -؟ وفرق مابین هبه و صدقه وهدیه وعطیه ونحله چه چیز است؟.

جواب:

جواب: بدان که در هبه ایجاب وقبول شرط است وظاهر این است که هر لفظی که دلالت کند بر تملیک، کافی باشد مثل (وهبتک) و (ملکتک) و (اعطیتک) و (نحلتک) و (اهدیت الیک) و (هذا لک) با نیت انشاء تملیک، یا آنچه افاده معنی آنها کند به لغت فارسی یا غیرآن. و همچنین در طرف قبول بگوید (قبلت) یا (رضیت) وامثال آن. ودر مسالک گفته است که (ظاهر اصحاب اتفاق است بر اشتراط ایجاب وقبول لفظی، وایجاب وقبول فعلی کافی نیست. وبر این متفرع کرده است آنچه متعارف است که به عنوان هدیه میفرستند بدون لفظی، (که) بیش از اباحه افاده نمی کند. پش هر گاه کنیزی باشد، وطی ان جایز نخواهد بود. زیرا که اباحه دخلی در استمتاع ندارد. واز شیخ نقل کرده است (از مبسوط) که هر کس خواهد که ملک ولزوم حاصل شود وکیل کند آن کسی را که هدیه (را) می برد که صیغه بخواند، یا آن کسی (را) که هدیه (را) برای او میفرستد. ودر تحریر وجیه شمرده است قبول فعلی را در هدیه، در آخر باب هبه، بعد از آنکه در اول باب اختیار کرده است اشتراط ایجاب وقبول لفظی را در هدایا، هر چند در اطعمه باشد. ودر آنجا گفته است که جواز تصرف از باب اباحه است. و لازم کلام او است که ایجاب قولی را هم شرط نداند، چون شرط دانسته است تعجیل قبول را بنابر اشتراط لفظ. ولکن از تذکره ظاهر می شود میل به عدم اشتراط ایجاب وقبول قولی. چون نقل کرده است از جمعی از عامه که حاجتی