جامع شتات جلد 4 صفحه 200

مقتضای شرط، باید به مقتضای وصیت او عمل کرد. واین ها در وقتی است که حلال کردن زوجه زوج خود را در حین غسل دادن، ثابت نباشد. واما هر گاه به ثبوت رسد، در آن نیز باید تفصیلی داد. پس اگر صداق عین موجودی است، حلال کردن آن صحیح نیست. زیرا که در اینجا ابراء نیست، بلکه هبه، یا اباحه است. وشرایط هبه واباحه - از قبول وقبض وغیره - در اینجا متصور نیست. و همچنین هر گاه بعض صداق عین باشد، در آن بعض صحیح نیست. واینها درصورتی است که مراد زوجه حلال کردن وبری کردن از حق الرجوع نباشد. زیرا که در اینجا ابراء صحیح است هر چند صداق عین باشد. و هر گاه دین باشد، یا بعض آن دین باشد: پس حکم دین این است که اگر زوجه متذکر صلح هست و از جمله صورت هائی است که صلح صحیح است، پس ظاهر این است که ابراء صحیح است وبالمره از میت ساقط می شود ودر مال او هم حقی ندارد. وبر وارث او هم چیزی نیست. ووصیت او اعتباری ندارد نسبت به صداق او. واگر از جمله صورت هائی است که صلح صحیح نیست، پس ابراء صحیح است و وصیت نسبت به صداق باطل است. و هر گاه متذکر صلح نباشد: پس در صورت صحت صلح، آن ابراء صحیح نیست، وبه مقتضای وصیت باید عمل کرد. ودر صورت فساد صلح، ظاهر این است که ابراء صحیح باشد ودیگر عمل به وصیت نسبت به صداق نمی توان کرد. ودر صورت جهالت حال زوجه در تذکر وعدم تذکر: ظاهر این است که بنا [ را ] بر مقتضای تذکر باید گذاشت. وحکم آن را در آن جاری ساخت. و هر گاه طرفین نزاع داشته باشند در تذکر وعدم تذکر به مرافعه طی می شود والله العالم.

85: سؤال:

85: سؤال: هبه غیر ذی رحم بعد از اجرای صیغه واقباض در چه صورت لازم می شود ودر چه جا نمی شود؟ -؟ ودر جایی که لازم نیست به مجرد اقباض، آیا به سبب تصرف در آن منشاء لزوم می شود یا نمی شود؟ -؟ و هر گاه منشاء لزوم می شود آیا در چه گونه تصرف منشأ لزوم می شود.

جواب:

جواب: هبه غیر ذی رحم هر گاه معوضه نباشد وقصد قربت در آن نشده باشد، به مجرد اقباض لازم نمی شود جزما. وظاهر اخلافی در این نیست، وجمعی دعوی