جامع شتات جلد 4 صفحه 228

اختیار داشتن بیش از ثلث مال) وبه این که (به سبب تقدیم وتأخیر ذکری تفاوت حاصل می شود) پس آن منشأ فرقی نمی شود، به سبب اطلاق ادله. ودر احکام وضعیه، غالبا جهل را مد خلیتی نمی باشد.

93: سؤال:

93: سؤال: ثلث وصیت که معتبر است، آیا آنچه را وصیت کرده همان شیئ بجنسه از ثلث کل مال اخراج می شود؟ یا از کل مال از هر شیئ ثلث اخراج می شود؟

جواب:

جواب: بجنسه همان شیئ را ملاحظه می کنند اگر بعد ملاحظه یمت مجموع مال، قیمت این شیئ اضافه بر ثلث نباشد، همان را به مصرف وصیت میرسانند. واگر اضافه باشد، به قدری که مساوی ثلث باشد آن را به مصرف میرسانند. والله العالم.

94: سؤال:

94: سؤال: شخصی در مرض موت وصیت نموده که قدری از ملک او را به سر کار امام زاده [ ای ] بدهند که او را در جوار آن دفن کنند. ووقفیت آن مکان به هیچ وجه من الوجوه معلوم نیست وآنچه به استماع معلوم شده این است که خدام آستانه مقدسه مذکوره قیمت معینی میگرفته اند وهر کس که خواهش می نمود که در آنجا مدفون شود، دفن می کردند و هم چنین وصیت نموده که بعضی املاک او را بعد از وفاتش وقف نمایند. چه صورت دارد؟.

جواب:

جواب: ظاهر این است که امثال این بقعه ها وقف باشند. واگر احتمال ظاهری باشد که ملک خدمه باشد، یا آن که واقفی وقف کرده باشد که منافع آن به مصرف امام زاده برسد که این دفن کرده هم از جمله منافع باشد - بلکه احتمال مساوی هم اگر باشد - در این صورت به عمل مستمر می توان عمل کرد. وآنچه را وصیت کرده که وقف کنند، آن نیز در ثلث مال معتبر است. وبهتر آن است که آن عین موصی بها را قیمت کنند بلا منفعت و قیمت کنند با منفعت، وتفاوت ما بین قیمتین را ملاحظه کنند. هر گاه آن تفاوت از ثلث مال بر می آید، تمام آن معتبر است. واگر نه در همان قدری که از ثلث بر می آید اکتفا می کنند وباقی را به ورثه رد می کنند. والله العالم.

95: سؤال:

95: سؤال: زید در حین حیات خود صبیه خود را متزوجه نموده به عمرو داده ویه قدر سهم او از مال خود به او داده. ودر پشت عقد نامچه او تفصیل داده که (به عوض حقوق به او داده ام واو را دیگر حقی وادعائی با وارث باقی نباشد). وحال صبیه زید متوفی یا زوج او می تواند که ادعای ارث زوجه خود را از ورثه [ زید ] نماید یا نه؟

جواب:

جواب: کسی در حال خود تسلطی بر میراث ورثه خود ندارد. مگر این که به این