جامع شتات جلد 4 صفحه 239

اجازه وارث از باب هبه نیست که محتاج باشد به قبض وسایر شرایط هبه، وجایز باشد رجوع در آن قبل از تحقق قبض. بلکه از باب (تنفیذات واجرای حکم وصیت) است. پس بنابر این در حکم وصیت به ثلث مال است، ودیگر وارث را در آن مدخلیتی نیست. وجایز نیست از برای وارث رجوع قبل از قبض (چنانکه در هبه جایز است) و هم چنین بعد از قبض به طریق اولی [ جایز نیست ]. واین حکم - یعنی این که اجازه تنفیذ است، نه هبه - در صورت اجازه وارث در حال حیات موصی بی اشکال است. و هر گاه بعد از فوت باشد هم خلافی از شیعه در آن نکرده اند چنانکه گفتیم.

104: سؤال:

104: سؤال: منجزات مریض از اصل مال می شود؟ یا در حکم وصیت است و در ثلث معتبر است؟

جواب:

جواب: اظهر این است که از اصل وضع می شود. و هم چنین اقرار او به شیئ از برای غیر در آن حال. ولکن در اینجا اظهر این است که خروج از اصل مشروط است به این که متهم نباشد بر این که قصد او محروم کردن وارث باشد. وفرقی نیست ما بین این که اقرار از برای وارث کرده باشد یا اجنبی.

105: سؤال:

105: سؤال: هر گاه کسی چهار نفر پسر کبیر وچهار نفر صغیر داشته باشد، ودر حال حیات مال خود را تقسیم کند میان آنها، ومهر زوجه خود را بدهد وقدری آسیا داشته باشد. ووصیت کند که (منافع هر ساله آن را از برای من استیجار صوم وصلات بکنند ولکن هر گاه آنچه از برای صغار قرار داده ام وفا به خرج آنها نکند منافع آسیا را هم صرف آنها بکنند تا کبیر شوند، وبعد از کبیر شدن همه، منافع آن را به استیجار صوم و صلات همه ساله بدهند). والحال بعضی از کبار مانع اند که منافع را صرف صغار بکنند، ومی گویند که: (استیجار صوم وصلات می کنیم). ودیگر این که آیا بعضی از ورثه می تواند که الحال تقسیمی [ را ] که پدر در حال حیات کرده، بر هم زند، یا نه؟

جواب:

جواب: ظاهر این است که وصیت به منفعت ملک ابدا، صحیح است، همچنانکه تا مدت معین، صحیح است. پس باید به منافع آن آسیا استیجار صوم وصلات از برای او بگیرند همیشه. ودر ایام احتیاج صغیرها به قدر حاجت آنها، را صرف ایشان کنند. و کسی مانع آن نمی تواند شد، خصوصا پسر بزرگی که واجب است قضای نماز پدرش. و هر گاه معلوم شود که مراد موصی. از (همه ساله) به قدر ایام تکلیف خود را خواسته، بعد از انقضای آن مدت باز منافع آسیا بر می گردد به ورثه.