جامع شتات جلد 4 صفحه 248

برای دیگران کرده تا به قدر ثلث وضع می شود برای آنها ودر بقیه این با آنها بقدر الحصه شریک است.(1)

114: سؤال:

114: سؤال: عمل به وصیت مطلقا واجب است - هر چند غیر مالی باشد مثل قضای صوم وصلات که خود وصی قضا نماید - یا نه؟ وبنا بر وجوب هر گاه مادر وصیت کند به ولد کبیر خود به قضای صوم وصلات بر سبیل اجمال وقدر او را بیان نکند، ونماز او صحیح نبوده باشد به سبب غلط اعرابی وغیره، لکن صلات فائته بر ذمه او نباشد. بر وصی واجب است که قضا کند کل صلات او را؟ یا به قدری که متعارف است میان مردم که وصیت می کنند به استیجار یک سال ویا دو سال صوم وصلات؟

جواب:

جواب: هر گاه وصیت کند به احدی که نماز کند یا روزه بگیرد، واو هم قبول کند، بر او لازم می شود. و هر گاه خصوصیت کردن او را شرط نکند، استیجاری توان کرد. واما نماز وروزه فرزند از برای مادر، پس اظهر آن است که بر پسر بزرگ واجب است که روزه و نمازها [ ئی ] که از مادر او به سبب عذر فوت شده (مثل مرض ویا سفر، یا فراموشی) قضا کند واما هر گاه عصیانا ترک کرده یا نمازهای او باطل بوده، وجوب قضا معلوم نیست. ولکن اشهر واحوط قضا است. و هر گاه وصیت کند به بجا آوردن صوم وصلات ومقدار آن را نگوید، وبر وارث ووصی معلوم نباشد مراد او که چه قدر است. ظاهر این است که به آن قدر متعارف اکتفا می توان کرد. و هر گاه عرفی مشخص نباشد، به اقل محتمل، یعنی آن قدری که داند از آن کمتر نیست، اکتفا می توان کرد. واین کلام در وصیت بود. [ و ] در صورتی که پسر می خواهد که تکلیف خود را به جا آورد، قطع نظر از وصیت، وبداند که بر گردن متوفی فائته هست وقدر آن را نداند، اظهر این است که قدری بکند که ظن غالب به ادای آن حاصل شود.

115: سؤال:

115: سؤال: هر گاه کسی وصیت کند که (این مال معین مال غایب است. ووارث غایب، فلان کس است) وفوت شود. آیا وصی - در صورتی که وارث غایب محتاج باشد و بگوید که (مال غایب را به من قرض بدهید ومن رهن می دهم) وآن رهن را از مال زوجه خود بدهد به اذن ورضای زوجه - جایز است که آن مال را قرض بدهد به او ورهن بگیرد