جامع شتات جلد 4 صفحه 285

محض همین مکتوب نیست لکن اظهر این است که این وصیت صحیح نباشد. وآن پسر از آن عمارت محروم نیست. والله العالم.

144: سؤال:

144: سؤال: هر گاه زید به عمرو بگوید در حضور ورثه که (تو وصی منی). واو قبول کند. وبعد فوت هم ورثه اقرار کنند که تو وصی منی). واو قبول کند. وبعد فوت هم ورثه اقرار کنند که تو وصی پدر مائی. وبعد ورثه انکار کنند وبگویند (اقرار ما برای این بود که تو در امور کفن ودفن وصی ای نه مطلقا). آیا عمرو وصی مطلق است وسخن ورثه مسموع نیست؟ یا وصی است در همانچه که اقرار کرده اند؟ یا اصل وصیت باطل است؟.

جواب:

جواب: هر گاه موصی اکتفا کند به همین لفظ یا (او صیت الیک) وآنچه به معنی اینها است، وساکت شود، وقرینه نباشد که مراد از وصی در چه چیز است. آن وصیت لغو است چنانکه در کتب علما مذکور است. ودر کفایه نسبت این را داده به علما وگفته است (ففی کلامهم انه لغو). وفخر المحققین در ایضاح گفته است که (خلافی در این نیست). واما آنچه را ورثه اقرار کرده اند: پس شاید در آن مسموع باشد، یعنی همان کفن ودفن. بلی هر گاه بگوید (تو را وصی کردم در امور اطفالم) وساکت شود از کیفیت تصرف در آن، وقرینه هم نباشد، در اینجا علما سه وجه ذکر کرده اند: یکی آن که تصرف می تواند کرد در آنچه مصلحت حال ایشان است، نظر به فهم عرف. وصاحب کفایه این را پسندیده. ودر مسالک تقویت آن کرده بعد از آن که فتوی بروجه ثانی داده. ومؤید این است این که (جمع مضاف) یا (مفرد مضاف) در (امر اولادی) یا (امور والادی) افاده عموم می کند. و هم چنین ظاهر این لفظ این است که تو قائم مقام منی. دوم: آن که حمل می شود بر این که از برای او است محافظت مال اینها خاصه. چون آن یقینی است، ومجمع علیه است. وغیر آن مشکوک فیه است. واین مختار فخر المحققین است. وسوم: این است که باطل است. چون بیان کیفیت تصرف نکرده، واظهر وجوه وجه اول است: به جهت آن که ذکر کردیم. واضعف وجوه وجه سوم است. و از کلام فخر المحققین ظاهر می شود که این خلاف اجماع ایشان باشد. وبه این سبب این احتمال را ذکر نکرده. و هم چنین علامه در قواعد اکتفا به همان احتمال دوم کرده است.

145: سؤال:

145: سؤال: هر گاه شخصی در مرض الموت وصیت نموده است، ووصی ووکیل مشخص نموده است که فلان ملک مرا به پسر کبیر من بدهید. وفلان ملک را به رد مظالم بدهید). وبعد حضار مجلس اظهار نموده اند که وصیتی بکن که نفعی برای