جامع شتات جلد 4 صفحه 393

لایقا ومان ماذکرناه من الروایات من حیث الکثره والاعتضاد مع اعتبار اسنادها ایضا، [ و ] وفق بالکتاب ایضا من قابلیه ادراجها تحت الزوجه، وموافقتها للحصر المذکور فی الایه الثانیه. واماما ذکروه فلایلائم کونها زوجه وینافی ظاهر الحصر. ثم انهم ذکروا تفریعا علی هذا القول، انه لوشرطا لاحدهما دون الاخر، فیتبع، لظاهر الخبرین. وهو کذلک ولاوقع لما یستشکل من اغلبیه کون الارث من الجانبین، لکثره امثاله ایضا. مثل ارث المسلم عن الکافر، وارث الولد المنفی باللعان وغیر ذلک. (1)

وقال المقداد - بعدما اختار القول الاول - (لکن لواشترطا، جاز وینزل علی الوصیه یتفرع علیه احکامها. حجه القول الرابع: عموم الایه، وعموم (المسلمون عند شرطهم)، (ویظهر جوابهما مما تقدم) وموثقه محمدبن مسلم (قال: سمعت اباجعفر - ع - یقول فی الرجل یتزوج المرأه متعه، انهما یتوارثان اذا لم یشترطا، وانما الشرط بعد النکاح). (2) وحملها الشیخ علی اراده ذکر الاجل من الشرط، یعنی اذالم یذکر الاجل فیصیر نکاحا بتا دائما. ویرجع الی ماافاده روایه ابان بن تغلب المتقدمه، من انقلاب المتعه دواما بدون ذکر الاجل. و لا باس بهذا التاویل، لکن فی مسأله انقلاب المتعه دواما بذلک، نحن لانوافق المشهور. و ذکرنا ماهو الحق فی ذلک وتاویل الروایه فی کتاب مناهج الاحکام. وکیف کان فهذه الروایه لا تقاوم ماذکرناه من الادله، فاما یطرح، او یؤول بان المراد بیان حقیقه المتعه و الدوام. وان عدم ذکر الاجل من حدود النکاح الدائم الذی یوجب التوراث. ومع ذلک کله فالا حیتاط فی الدین ان لایحرم مع الشرط، ویصالح بینهما بشیئ. والله العالم.

225: سؤال:

225: سؤال: شخصی دختری را خطبه می کند. وقبل از عقد ومزاوجه از بابت رسوم وتعارف، چیزی می برداز برای دختر وپدر ومادر وکسان او، از ماکول وملبوس و غیر آن. وبه مصرف میرسانند وبعضی باقی است، یا هیچ باقی نیست. بعد از آن دختر یا کسان او پشیمان می شوند واو را رد می کنند، آیا می تواند آنچه اخراجات کرده است استرداد نماید یا نه؟

جواب:

جواب: هر چند در بادی نظر چنین می نماید که چون این شخص مال را مجانا2.