جامع شتات جلد 4 صفحه 401

ومرا ببرند) پدر زن او و برادر او به اردبیل رفتند که او را بیاورند. صاحب خانه که آن شخص مریض در خانه او بوده گفته بود که (آن شخص که شما تفحص او می کنید در خانه من بود وبه رحمت خدا رفت). ورخوت پوشاکی وقدری اسباب دیگر داشت که پدر زن مریض آنها را میشناخت که آن رختها واسبابها از شخص مریض است. آیا به این نقلها علم حاصل می شود وزوجه او به شوهر می تواند برود یا نه؟ -؟.

جواب:

جواب: امکان دارد که از برای آن شخص که رفته است، از اخبار صحاب خانه و قراین، علم حاصل شود. اگر آن شخص ادعای حصول علم کند تکذیب آن نباید کرد ولکن از برای ضعیفه که [ می خواهد ] شوهر کند یا باید دو نفر عادل مدعی علم شهادت بدهند به موت، یا از بری ضعیفه علم حاصل شود، یا از برای حاکم شرع (یعنی مجتهد عادل) علم حاصل شود. واگر اینها هیچ کدام نشود حکم آن حکم (زوجه مفقود الخبر) است. وحکم همان است که با وجود عدم نفقه وعدم صبر وشکوه به حاکم شرع، او را مهلت دهد وچهار سال تفحص کند. به تفصیلی که ذکر کرده اند.

233: سؤال:

233: سؤال: عقد زن به زبان ترکی یا فارسی جایز است در جایی که توکیل عربی میسر باشد -؟ یا نه؟.

جواب:

جواب: با وجود امکان به لفظ عربی، جایز نیست از برای زوجین به هیچ لغتی دیگر. وبر این اجماع نقل شده از شیخ در مبسوط وعلامه در تذکره. وقول ابن حمزه به استحباب عربی ضعیف است. و هر گاه یکی از طرفین عربی نداند ودیگری بداند آن که می داند به عربی بگوید وآن دیگری به لغت خودش. به شرطی که هر یک بفهمد مراد دیگری را، هر چند به واسطه مترجم ثقه باشد. وظاهرا یک مترجم کافی است. واگر عربی را هیچ یک ندانند وتعلم هم متعذر باشد یا متعسر باشد، به هر لغت که دانند بخوانند، وتوکیل غیر واجب نیست. وظاهر صاحب مدارک در شرح نافع دعوی اجماع است بر عدم وجوب. واما غلط گفتن اعراب با وجود صحت لفظ عربی، پس ظاهر شهید ثانی در مسالک این است که مضر نیست در نزد اصحاب ما واحوط آن است که با وجود امکان تعلم، اکتفا به اعراب غلط نکنند.

234: سؤال:

234: سؤال: آیا جایز است که یک نفر صیغه نکاح را ایجابا وقبولا جاری کند یا نه؟ -؟.

جواب:

جواب: بلی اشهر واظهر جواز است. بلکه در خصوص عقد نکاح از طبرسی (ره)