جامع شتات جلد 4 صفحه 433

می دهم. واین فتوی مشهور است در میان علمای ما، بلکه از ابن زهره وابن ادریس دعوی اجماع بر آن نقل شده. وشیخ استدلال کرده بر این مطلب به بعض اخبار که دلالت آنها وضوحی ندارد، واظهر آن روایات صحیحه فضیل بن یسار است. (1)وظاهر آن است که مورد آن، مسأله اولی باشد. چنانکه در تهذیب روایت شده. (2) وظاهر آن این است که چیزی از شوهر گرفته قبل از دخول به این که در عوض مهر باشد. چنانکه در کافی روایت شده. (3)

وبه هر حال متن حدیث مضطرب است وعلامه (ره) در مختلف گفته که (علمای ما اعتماد بر همین حدیث کرده اند. ووجه در نزد من تفصیل است که اگر زوجه راضی شده که چیزی که گرفته است در عوض مهر او باشد، دیگر مطالبه نمی تواند کرد. والا می تواند مطالب کرد). بعد از آن توجیه کرده این حدیث وامثال آن را به این که (در زمان اول عادت چنین بوده که زوج دخول نمی کرده است تا مهر را نمیداده پس شاید منشأ حکم، عادت زمان بوده. اما عادت زمان ماخلاف آن است. پس اگر الحال هم در بعضی بلاد عادت چنین باشد باز حکم چنین خواهد بود). تا اینجا کلام علامه است. و از کلام مفید (ره) هم این سخن مستفاد می شود. و از ابن حمزه نقل کرده است در مختلف که (هر گاه زوج قبل از دخول چیزی از برای زوجه بفرستد، پس اگر زوجه رد کند یا قبول نکند که از مهر او باشد، بر او مهر المثل لازم است. و هر گاه رد نکند وبعد نزاع کنند وزوجه بگوید که آن هدیه بود، وزوج بگوید که آن مهر بوده. قول، قول زوج است بایمین. پس اگر قسم خورد، دعوی زوجه ساقط می شود. واگر نکول کرد باید مهر را بدهد). وتو میدانی که اثبات این حکم مشهور (با وجود آن که خلاف اصل وخلاف مقتضای عمومات است که [ مقتضای شان ] لزوم مهر المثل است به مجرد امثال این اخبار که دلالت واضحی ندارند، به غایب مشکل است. لکن شهرت عظیمه واجماعین منقولین با و جود این (مخالفات با ظواهر ادله)، مرجح است. والله اعلم بحقائق احکامه.

260: سؤال:

260: سؤال: شخصی شصت ساله متعه نود سال می کند. جایز است یا نه؟3.

1- وسائل، ج15، ابواب المهور، باب 8، ح13.
2- تهذیب، ج2، ص215.
3- کافی (فروع) ج2، ص23.