جامع شتات جلد 4 صفحه 439

با وجود آن که در مسأله رضاع [ هم ] معلوم نیست که حق حضانت ساقط شود. و منافاتی نیست مابین این که حق رضاع او ساقط بشود وحق حضانت ساقط نشود، به این نحو که مادر برود در نزد مرضعه ومتوجه حضانت طفل باشد، یا به عکس. بلی در صورتی که ممکن نباشد جمع مابین حضانت مادر ورضاع غیر مادر، آنجا حق حضانت ساقط می شود. به جهت لزوم عسر وحرج. و در اینجا تعارض حقین شده و حسب المقدور باید جمع کرد بینهما. چون بر پدر لازم است نفقه رضاع واو مختار است در افراد نفقه لایقه، وحق حضانت بالفرض با مادر است واجرت زیاد دادن رضاع، منشأ ضرر وعسر است خصوصا با التزام ابقای حق حضانت مادر. واما اجرت کمتر گرفتن مادر منشأ ضرر وعسری نیست، پس در صورت عدم رضاع مادر به تبرع در رضاع یا به مساوات، حق منفق را مقدم میدارند. بلکه میتوائیم بگوئیم: در مسأله رضاع که هر گاه پدر مرده باشد وطفل مال داشته باشد اجرت رضاع متعلق به مال طفل است در اینجا، و هر گاه احدی از اقارب یااجانب تبرعا طفل را شیر بدهد یا به کمتر از آن اجرتی که مادر میطلبد، می توان مقدم داشت متبرع را مادامی که منافات با حق حضانت نداشته باشد. والحاصل: این که رضاع در معنی انفاق است، وانفاق با وجود پدر وعدم تمول فرزند با پدر است، وبا فقد پدر در مال طفل است، و در افراد انفاق لایقه به منفق علیه اختیار با منفق است، وآنچه صلاح او باشد ملحوظ میدارند. بیش از این نیست که درصورتی که مادر مساوی باشد در مرتبه انفاق با سایر افراد یا بهتر وآسانتر باشد اولویت دارد، واین حق را حق تعالی از برای او قرار داده، پس تسلطی بر اضرار منفق ندارد، بخلاف حق حضانت که آن در اصل با مادر است. وبا فقد پدر کسی را در آن دخلی نیست، وتضرر طفل در انفاق منشأ اسقاط آن نمی شود.

265: سؤال:

265: سؤال: هر گاه زوجه مریضه باشد ومحتاج به دوا، وزوج او تعلل کند در معالجه وقیمت دوا دادن. آیا می توان جبرا از او گرفت یا نه؟.

جواب:

جواب: ظاهر این است که قیمت دوا بر زوج لازم نیست. واین داخل نفقه نیست. و همچنین اجرت حجام، ونه اجرت حمام. مگر این که هوا سرد باشد و از برای غسل محتاج به حمام باشد. چنانکه علامه در قواعد وتحریر تصریح به آنها کرده.

266: سؤال:

266: سؤال: هر گاه زید خطبه کند دختر عمرو را، وعمرو با او چنین قرار دهد که