جامع شتات جلد 4 صفحه 456

نکرده باشد. اما هر گاه مادر شوهر دیگر کرده باشد بعد طلاق شوهر اول، حق حضانت مختص پدر است. وظاهرا خلافی در این نیست. و هر گاه شوهر دوم او را طلاق دهد اشهر واظهر این است که حضانت عود می کند. واین حکم در وقتی است که طلاق شوهر دوم (باین) باشد. و هم چنین است حکم هر گاه رجعی باشد وعده منقضی شده باشد. و هر گاه پدر بمیرد مادر احق است به حضانت از وصی پدر و از جمیع اقارب هر چند شوهر کرده باشد. و هم چنین پدر مقدم است بر جمیع اقارب هر گاه مادر مرده باشد. واما هر گاه پدر و مادر هر دو بمیرند: اشهر واظهر این است که حضانت تعدی می کند به اقارب به ترتیب میراث، واقرب منع ابعد می کند. واظهر این است که زیادتی حصه ارث منشأ اولویت بر غیر نمی شود. بلکه همان ملاحظه وارث بودن، می شود. ودر صورت تعدد اقارب که در درجه میراث مساوی اند، رجوع به قرعه می شود.

290: سؤال:

290: سؤال: در نکاح وطلاق باید زوج وزوجه به اسم وشخص یا اوصاف معروف مجری صیغه باشند؟. - ودر طلاق باید به آن طریق، معروف شاهدین [ نیز ] باشند؟ - یا آن که به محض این که می گویند (فاطمه زوجه زید طالق) و (انکحت وزوجت فاطمه زیدا علی المهر المعلوم) کافی است؟.

جواب:

جواب: مجری صیغه اگر خود زوجین باشند با هم، یا وکیل آنها باشد، البته باید معین ومشخص باشند زوجین، هر چند به اسم ووصف یا اشاره باشد، وخود شخص بشخصه معروف نباشد. واما عاقد فضولی - که ظاهر این است که مراد سائل آن است. چنانکه در اغلب بلاد کاغذ می آورند در نزد عالمی که صیغه جاری کند وتوکیل به ثبوت نمی رسد، وآن عالم هم صیغه را به اسم آن زن ومردی که به کاغذ نوشته [ شده ] می خواند. واعتماد در آنجا بر فضولی است که بعد از آن که خبر می رسد به زوجین و اجازه کنند، صحیج می شود. والا، فلا - پس می گوئیم که البته باید این عالم در نظر خود معین کند زوجین را، هر چند به همان کاغذ وکسان حامل کاغذ که عادل نیستند، باشد. ومجرد این که (فاطمه نامی را برای زید نامی عقد می کنم که هر فاطمه نام وزید نام که به آن مطلع شوند واجازه کنند، کافی باشد) این صحیح نیست. بلکه باید مراد او این باشد که (همین فاطمه نامی وزید نامی که در اینجا نوشته اند واین کسان می گویند عقد می کنم).