جامع شتات جلد 4 صفحه 492

316: سؤال:

316: سؤال: مخالفت امر زوج در هر باب موجب نشوز است؟ یا مخصوص است مخالفت در امر وقاع؟.

جواب:

جواب: منحصر نیست نشوز در مخالفت در وقاع. بلکه نشوز متحقق می شود به خروج از اطاعت او [ در ] آنچه خدا بر او واجب کرده. مثل ترک مقدمات استمتاع وخلاف خواهش زوج کردن در تنظیف وتزیین وآنچه مدخلیت در استمتاع ولذت بردن از او، دارد. و همچنین متحقق می شود به بیرون رفتن از خانه بدون اذن. ونشوز به مجرد (فعل خلاف طاعت) حاصل می شود هر چند ملکه نشوز حاصل نشود. وخروج نشوز گاه است به مجردترک آن فعل، حاصل می شود. واست که موقوف است بر ترک ملکه، مثلا گاه است یک بار از خانه زوج بدون اذن به خانه پدر رفته. همینکه برگشت به خانه زوج، رجوع به طاعت می شود. وگاه است که مکرر بی اذن شوهر بیرون میرود وآن را شیوه خود قرار داده. پس از برای چنین زنی در حالی که در خانه زوج است نفقه نیست، تا توبه کند ورجوع کند از آن، والله اعلم.

317: سؤال:

317: سؤال: بفرمایند در خصوص زنانی که (قرن) یا (عقد) یا (رتق) یا آن که مخرج بول وحیض یا غایط یکی شده باشد، یا زنی که خنثی باشد. آیا در مجموع اینها باید شوهرشان مهر به ایشان بدهند؟ یا آن که بی مهر فسخ نکاح می کند؟.

جواب:

جواب: در عیوب زن که زوج به سبب آنها مسلط بر فسخ می شود، هر گاه زوج قبل از دخول فسخ کند مهری بر زوج لازم نیست. وخلافی در آن (ظاهرا) نیست، ودعوی اجماع بر آن شده، واخبارهم دلالت بر آن دارد. واما هر گاه بعد از دخول باشد (یعنی بعد از دخول مطلع به عیب شود وفسح کند) اشهر واظهر این است که مهر مسمی در عقد را باید بدهد. بلی هر گاه مدلسی در میان باشد، یعنی کسی عیب آن زن را پوشانیده وتدلیس کرده و او را به شوهر داده (خواه ولی او باشد، یا بیگانه) رجوع می کند زوج به آن مدلس ومهری که داده پس می گیرد، هر چند آن مدلس خود زوجه باشد. یعنی آن زوجه در این وقت مستحق مهر نیست. پس اگر هنوز مهر را نداده به او نمی دهد. نه این که می دهد وپس می گیرد. هر گاه پای تدلیس در میان نباشد وزوجه هم مطلع به عیب نباشد، در اینجا مستحق مهر است وبه او رجوعی نمی شود. واین مقتضای قواعد و اخبار است. وبدان که: هر چند ظاهر اطلاقات اخبار وفتاوی (در جائی که زوج رجوع به مهر