جامع شتات جلد 4 صفحه 495

مسلم بر صحت، ندارد. زیرا که حمل فعل مسلم بر صحت در وقتی است که مدعی در برابر نباشد. والحال مدعی موجود است. می خواهیم بدانیم که در نفس الامر عقد صحیح است یا نه. وبدون استعلام رجولیت وانوثیت، حکم به صحت مزاوجه نمی توان کرد. و بعد از ملاحظه علامات هر گاه خنثای واضح شد، حکم به متقضای آن می شود. و اگر خنثای مشکل شد، حکم به بطلان می شود. ودیگر ثبوت خیار معنی ندارد. زیرا که ثبوت خیار موقوف است بر صحت عقد. وآنچه مذکور شد حکم فسخ زوج بود. واما هر گاه زوجه فسخ کند نکاح را به سبب عیوب مرد، ودخول نشده باشد: پس مستحق مهری نیست. و هم چنین هر جا که فسخ از جانب زوجه باشد. مگر در عنن زوج که زوجه مطالبه نصف مهر می کند علی الاقوی و همچنین هر گاه زوجه فسخ نکاح کند به سبب خصی بودن زوج مستحق مهر است بالتمام با دخول. و هر گاه با او خلوت کند بدون دخول، پس ظاهرا در این وقت در ثبوت نصف مهر اشکالی نیست واشکال در نصف دیگر است. وآن محتاج است به تأمل.

318: سؤال:

318: سؤال: عده متعه مدخوله که حیض می بیند (هر گاه مدت او تمام شود، یا زوج مدت او را ببخشد) چه چیز است؟ و هم چنین عده آن که حیض نمی بیند ولکن در سن کسی است که حیض می بیند -؟.

جواب:

جواب: اما از مسأله اولی: پس در آن چهار قول است. واشهر واظهر آنها در قول است: یکی آن که (عده او دو طهر است). وعلامه در مختلف [ این قول را ] نسبت به اشهر داده، وآن مختار مفید وسلار وابن ادریس است. ودوم آن که (عده او دو حیض است). واین مختارشیخ وابن براج ومحقق وعلامه است در بسیاری از کتابهای او، و شهید در لمعه. ودر مسالک این را گرفته است که اشهر بین الاصحاب است. و هم چنین محقق در نافع وبعضی دیگر هم نسبت داده اند این را به اشهر. واظهر این قول دوم است. به دلیل استصحاب حرمت، وبه دلیل صحیحه زراره (قال سألت ابا جعفر - ع - ما عده المتمتعه اذا مات عنها الذی تمتع بها؟ قال: اربعه اشهرو عشرا. الی ان قال: وعده المطلقه ثلاثه اشهر، والامه المطلقه علیها نصف ما علی الحره و کذلک المتعه علیها مثل ما علی الامه). (1) به ضمیمه احادیثی که دلالت می کند بر این که 2.