جامع شتات جلد 4 صفحه 560

هند و هم چنین مکره نبودن در اقرار مزبور، حکم به تفریق نمود. هند مرقومه مدعیه شد که اقرار من از راه خوف بوده. آیا در این صورت تفریق نمودن واجب ولازم است؟ وبر عمرو زانی، هند زانیه حرام مؤبد می شود یا نه؟ وتا این که خلاف آن به عنوان قطع مشخص نشود تفریق مجتهد منتقض می شود یا نه و تا آن که جزم به خطای حکم حاصل نشود راهی دارد ادعای صغیفه مزبور یا نه؟ چون خود اقرار نموده وبر مجتهد عادل اقرار او ثابت شده وحکم به تفریق شده در حینی که در حباله زوجیت زید بوده اقرار به زنا دادن به عمرو زانی نموده واینکه حمل مزبور را از عمرو بهم رسانیده. وبعد از [ این که ] فارق العنان گردیده صداق ورسد ارثیه اش [ را ] از اموال زید مذکور از تتمه اولادش که از زید داشته ودارد، مطالبه می نماید. آیا در این صورت زن وشوهری، صورتی دارد با این گزارش ها؟ یا نه؟ وبدون ثبوت ویاد نمودن قسم استظهاری، می تواند برداشت مهر خود را یا نه؟ ونقصانی به جهت زنا دادن به عمرو با وجود حباله زوجیت، به مؤمی الیها می رسد وتخفیفی بهم می رساند حقوق وی یا نه؟ و مدعیه نیز می باشد که (یک طفل من که از جمله اولادی بود که از زید داشتم قبل از فارق العنان شدن و (کذا) از موت زید، متوفی شده، رسد ارثیه طفل را هم می خواهم.) آیا بدون ثبوت تأخر تسلط دارد یا نه؟

جواب:

جواب: نفهمیدم راه تفریق حاکم شرع را. هر گاه مجتهد عادل جامع شرایط حکم و فتوی باشد وحکمی بکند، جایز نیست نقص آن، مادامی که قطع به بطلان آن حاصل نشود. ولکن نظر به صورت سؤال از برای این حکم وجه صحیحی نمیدانم. زیرا که بنابر صورت سؤال حکم حاکم به تفریق منوط به ثبوت اقرار هند است به زنا با عمرو در حالی که زوجه زید بوده. وآن اقرار مرکب است از (اقرار بر نفس) و (اقرار بر غیر) که عمرو باشد هر چند ثمره آن بعد از مفارقت از زید حاصل می شود. بنابر این در ظاهر شرع مانعی برای عمرو نیست در تزویج او، چون اقرار او به زنا ثابت نشده. پس این عقد عمرو در ظاهر شرع محکوم است به صحت. چون مفروض این است که دعوای ما بین زوجین هم متحقق نیست وعمرو مدعی صحت است، وهند هم مدعی مکرهه بودن در اقرار، است. پس باقی ماند کلام در این که احدی حسبتا از راه نهی از منکر مدعی بطلان عقد شود به تقریب اقرا زوجه (یا مدعی علم زوجه شود به حرمت عمرو بر او) وخواهد او را از حرام باز دارد. گو بر عمرو در ظاهر شرع حرام نباشد. و هم چنین مدعی حسبی اقامه شهود