جامع شتات جلد 4 صفحه 579

عمل آمده. بلی در وقتی که به مثل بیع به خالد منتقل کرده باشد اثری بر آن مترتب می شود که استرداد ثمن باشد. با وجود این که می گوئیم هر گاه از خالد بشنویم این سخن را که (هبه تو صحیح نبوده وتو ضامنی که مال مرا به من رد کنی بروجه صحیح). ضعیفه هم می گوید (پس تصرف تو وبیع توهم صحیح نیست ملک را به من رد کن تا ثانیا بر وجه صحیح بر تو رد کنم). به هر حال نه هبه مال شخصی به خود آن شخص صحیح است ونه بیع آن به او. ودر صورت جهالت که فعل به عمل آمده ومال به دست مالک رسیده، از ضمان مال فارغ شده. ولکن هر گاه عوض گرفته باشد باید به او رد کند. واما هر گاه به غیر مالک هبه کرده یا بیع کرده باید تا ممکن باشد عین را رد کند، والا عوض آن را مثلا یا قیمه. وآن دخلی به ما نحن فیه ندارد وجای تفصیل آن نیست. ومراد از مهر المثل، مهر امثال آن زن است در اموری که باعث زیادتی ونقص مهر می شود، مثل حسن وجمال وعقل وکمال وبکارت ودانستن تدبیر منزل وعیال و صراحت نسب وامثال آن با ملاحظه اقارب آن از طرفین واضداد اینها. وظاهر این است که ملاحظه بلد هم می شود هر چند اقارب باشد. چون بلاد مختلف می شوند در این معنی.

369: سؤال:

369: سؤال: دختری به سن یازده سالگی به اعتقاد آن که عقد کردن او از برای کسی موقوف به رضای ناپدری ومادرش می باشد (بنا علیه) ناپدری خود را وکیل نموده واو را معقوده شخصی کرده. وحال که دختر معقوده شده به این عقد راضی نیست ومی گوید که (من آن زمان رشیده نبودم ونمی دانستم که اختیار عقد موقوف به رضای خودم هست چنانکه میدانستم اقرار نمیدادم) آیا سخن او مسموع است؟ و چنین عقدی صحیح است یا نه؟

جواب:

جواب: هر گاه دختری را در سن یازده سالگی عقد کرده باشند ومادر وناپدری دارد که مباشر عقد او شده اند وبعد از عقد مدعی فساد عقد باشد از دو حیثیت: اول این که من گمان می کردم که اختیار مرا ناپدری ومادرم دارند ونمی توانم انکار کنم و اقرار من به توکیل از آن جهت بود. دوم این که بر فرضی که ناپدری ومادرم اختیار مرا ندارند. پس من نه خود رشیده بودم در آن وقت ونه ولی شرعی من مرا نکاح کرده. و چون این دو دعوی از یکدیگر منفک نمی توانند شد پس هر یک جواب علی حده [ ن ]