جامع شتات جلد 4 صفحه 6

این است ودر صورتی که شامل باشد هم می تواند که مراد واقف این باشد که وقف باشد بر موجودین اولاد به این معنی که بعد از انقراض مجموع اینها وقف باشد بر آنهائی که بعد از اینها بمانند وهکذا... و هر گاه حصهء موقوف علیهم وکیفیت شرط واقف واعتبار ترتیب وعدم اعتبار آن معلوم نباشد، وبر فرض اعتبار وترتیب، کیفیت تریب هم معلوم نباشد پس فی الجمله علم حاصل می شود که مجموع این طبقات از اهل وقف هستند ولکن فی الجمله نه به تفصیل. پس هر یک از این طبقات در حال اجتماع ایشان در وجود، قابل مالکیت واهلیت واستحقاق عین موقوفه هستند. وچون حقیقت حال معلوم نیست ومرجحی ظاهر نیست نه در اصل استحقاق ونه در مقدار آن، پس باید علی السواء در مابین ایشان قسمت کرد. چنانکه علامه در تذکره وقواعد تصریح به آن کرده و همچنین شیخ علی در حال شرح قواعد. وچون از صورت سؤال معلوم می شود که کیفیت وقف مجهول است حتی مطلق مصرف هم ثابت نیست، یا فی الجمله ثابت است اما کیفیت ثابت نیست، بهتر آن است که غله ومنافع موقوف علیه را به طریق مصالحه با همدیگر راضی شوند. (1) بلکه دور نیست که بهتر آن باشد که با وجود این حاکم شرع قصد تصدق واعانت فقرا هم بکند در دادن به ایشان هر گاه فقیر باشند، یا از سایر مصالح بر باشند. واحتمال دخول اولاد این برادر سوم (که در حال حیات است) در اهل وقف در غایت بعد است، وعدم آن در تحت " غلبه " ای که سابق ادعا شده بود باقی است، با وجود آنکه مدعی هم دعوی ترتیب می کند. والله العالم.

5: سؤال:

5: سؤال: هر گاه درخت گردو ویا درخت بارده دیگر در ملک وقف اولادی، بوده باشد، آیا موقوف علیه می تواند او را بفروشد؟ یا قطع نماید؟ با وجود متضرر شدن بطون لا حقه؟ ودر صورت بیع، بعد از فوت او ارباب وقف را بر مشتری تسلطی می باشد؟ یا نه، ودرخت ملک مشتری است می خواهد قطع می نماید ومی خواهد .