جامع شتات جلد 4 صفحه 67

الف وماتین واربع عشره من الهجره الطاهره. والحمد لله اولا وآخرا وظاهرا و باطنا. تمت الرساله.

21: سؤال:

21: سؤال: آیا جایز است از وجه زکات، کسی کتب علمیه بخرد ووقف کند از برای عامه مؤمنین یا نه؟ -؟. وبر فرض جواز هر گاه خود نگاه دارد وبه دیگری ندهد وقف صحیح است یا نه؟ -؟. و از زکات برئ الذمه شده یا نه؟ -؟.

جواب:

جواب: اظهر واشهر جواز است، چون از جمله فی سبیل الله است. واحوط ترک آن است با وجود فقرا مستحقین. و هر گاه در اول قصد او در وقف این بوده که خود منتفع شود مادام الحیات به دیگران ندهد، در صحت آن اشکال است. چون " منقطع الاول "(1) است، وشاید اظهر بطلان باشد. و هر گاه در اول قصد صحیح بوده ودر آخر منع دیگران کرده، معصیت کرده است ولکن ظاهر براءت ذمه است در زکات، وحاکم شرع آن را از دست او می گیرد.

22: سؤال:

22: سؤال: هر گاه مسجدی شروع به خرابی کرده باشد، می توان " تیر " و " پرتو "(2) ی آن را فروخت وتیرو پرتوی تازه گرفت ومسجد را بهتر از پیش ساخت -؟.

جواب:

جواب: هر گاه مسجدی در شرف خرابی باشد وخوف تضرر از آن باشد، می توان آن را خراب کرد و از نو همان مجسد را ساخت. بلکه گشادتر هم می توان کرد. واما تیر وپرتوی [ آن ] پس هر گاه بسیار کهنه وضایع است که قابل سقف پوشیدن نیست، ظاهر این است که بی اشکال می توان تبدیل کرد به نو، که بفروشند وبه قیمت آن نو بخرند. واما اگر به همان نحو سابق می توان از آن منتفع شد، پس اگر معلوم است که آن تیر وپرتو وقف است چنانکه زمین مجسد وقف است تصرف در آن ظاهرا صورتی ندارد. واما هر گاه معلوم نباشد وقفیت آن، بلکه از باب تملیک مسجد واباحه باشد چنانکه غالب این است که عوام الناس خصوص تیر وپرتو را وقف نمی کنند وصیغه وقف بر آن جاری نمی کنند پس در ین صورت ظاهر اینم.