جامع شتات جلد 4 صفحه 68

است که حاکم شرع یعنی مجتهد عادل هر گاه صلاح مسجد را در آن داند که آنها را بفروشد واز قیمت آن بهتر از آن را بخرد، جایز خواهد بود. همچنین ظاهر این است که در صورتی که وقف باشد ومسجد خراب شود ومتبرعی خواهد گشادتر بسازد وآن تیر وپرتو کوتاه است از آن، باذن حاکم شرع تواند آن را معاوضه کند به بهتر وبلند تر از آنها.

23: سؤال:

23: سؤال: حمام وقفی هست ومتعلقات وتوابع دارد، مثل گلخن ومحل جمع کردن هیزم از برای سوختن حمام. واین توابع زیاده از قدر حاجت حمام است. وآن حمام در لیالی ماه مبارک رمضان وهمچنین از ماقبل طلوع صبح تا طلوع شمس در سایر ایام ممنوع است از دخول زنان. وزنان به جهت غسل معطل میمانند، وباید به جنابت بمانند تا صبح یا طلوع آفتاب. وبه این سبب حرج عظیم رو می دهد. وطریقه وقف وشروط واقف هم معلوم نیست. ایا جایز است احداث حمام کوچکی متصل به همام حمام در همان زمین وسیع که محل جمع کردن هیزم است با بقای مقدار حاجت از آن وعدم حصول ضرری به حمام؟ یا نه؟.

جواب:

جواب: ظاهر این است که جایز باشد، چون محض احسان است ومصلحت حال وقف وواقف در آن هست. خصوصا در صورتی که وقف بودن خصوص آن زمین معلوم نباشد ومحتمل باشد که محض اباحه باشد از صاحب آن برای رفع حاجت حمام. وبهتر این است که این امر را به اذن حاکم شرع بکنند. یعنی مجتهد عادل.

24: سؤال:

24: سؤال: هر گاه کسی چند جلد کتاب از کتب فقه وقف کند بر اولاد نسلا بعد نسل. واتفاق افتد که در این طبقه هیچیک از اولاد قابلیت فهمیدن آن کتابها و منتفع شدن از آنها را ندارند. وبعضی قصد فروختن آنها را دارند. می توان خرید یا نه؟ -؟ و هر گاه ببینیم که در صدد تزویر وحک کردن علامت وقف اند که بفروشند، واجب است استنقاذ از دست آنها یا نه؟ -؟.

جواب:

جواب: اولا باید دید که واقف در وقف قصد مطلق انتفاع کرده هر چند به اجاره دادن باشد، یا خصوص اینکه نگاه دارند ومردم به مطالعه آن منتفع شوند. و همچنین باید دید که در صورتی که مقصود مطالعه کردن ودرس خواندن باشد،