جامع شتات جلد 5 صفحه 162

1- در نسخه: سماع.

جواب:

جواب: بلی طلاق حامله سه دفعه؛ بر وجهی که محتاج به محلل باشد، ممکن الحصول است. و در حصول سه طلاقی که محتاج می شود به محلل، شرط نیست انقضای عدّه و نه حصول جماع بعد طلاق و رجوع. خواه حامله باشد و خواه غیر آن.

و اما سؤال از دخول زوج بعد از وقوع سه طلاق: پس ظاهر این است که آن منشأ حرمت ابدی نمی شود. به جهت آن که عدّه طلاق آخری، عده رجعیه نیست که کسی توهّم کند که این «زنای بذات عدّه رجعیه» است. با وجود آن که متبادر از دلیل حرمت ابدی در زنای بذات عدّه رجعیه، غیر آن صورتی است که عدّه از خود زوج باشد. و هرگاه دخول از راه جهالت باشد دیگر امر اوضح خواهد بود.

21- سؤال:

21- سؤال: هرگاه طلاق در حضور دو نفر مرد بگویند، که این دو نفر در فروع مقلّد مجتهد حیّ نباشند بل که مقلد مجتهد میت می باشند. [و] هم چون نیست(1) که ترجیح داده باشند قول میت را بر قول مجتهد حیّ، بل که لا ابالی و سهل انگاری کرده اند. آیا این طلاق صحیح است یا نه؟-؟

جواب:

جواب: کسی که سهل انگاری کند در اخذ مسائل دین خود، و تکیه او بر جائی نباشد، و در عمل به قول اموات، نه خود اجتهاد کرده باشد و نه تکیه بر قول مجتهدی کرده باشد، از عدالت خارج می شود. و در اکتفا به حضور چنین شاهدی در طلاق، اشکال عظیم است. بل که صحیح نیست. والله العالم.