جامع شتات جلد 6 صفحه 202

1- و صد البته که در مسئلۀ ما متمیّز است و هنوز داخل در ملک خانه نشده.

2- و این مصداق «تاویل ما لا یرضی صاحبه» است.

3- بل به جهت این است که مبیع شامل مغصوب است.

نمی تواند کرد. بل که بعضی تصریح کرده اند که حریم معموره، ملک اهل او است. و ظاهر این است که «هرگاه در جانب قریه، مرتع حیوانات باشد و متعارف آن است که حیوان در همۀ این ها می گردد هر چند وقت در یک طرف»، هم داخل حریم باشد هر چند به دو طرف آن (مثلاً) رفع احتیاج ایشان تواند شد.

بلی: آن محل های دور از قریه که اهل قریه به آن احتیاج ندارند و به ندرت عبور ایشان و حیوانات ایشان در آن واقع می شود، مانع غیر، در احیای آن نمی توانند شد. چنان که در کلام ایشان تصریح به آن شده. و همچنین: در جاهای نزدیک به قریه هرگاه اهل قریه احتیاجی به آن ندارند و ضرری به ایشان در احیا نمی رسد.

و در صورت سؤال:

و در صورت سؤال: هرگاه از ساختن آسیا در آن موضع، ضرری به اهل قریه نمی رسد، (منشأ این نمی شود که عبور مترددین به آسیا، در زمین های ایشان که زرع می شود بشود، یا در مرتع حیوانی که این تردد باعث تضرّر آن مرتع شود، واقع شود) کسی مزاحم آن شخص نمی تواند شد. و آسیائی که می سازد مخصوص او است. و محض نزدیک بودن به قریه، باعث تسلّط اهل قریه در منع او نمی شود. و همچنین احداث نهر در کمر کوه.

بلی: هرگاه راضی نشوند که آب ایشان را از آن جا بیاورد، می توانند مانع آب خود بشوند. و آن شخص آب روز نوبت خود را می تواند از آن جا بیاورد.

و اما اشکالی دیگر هست که: از آن جائی که شقّ نهر می کند که آب را از نهر قدیم به این نهر جدید بیاورد؛ هرگاه محل شقّ نهر که متصل به نهر قدیم است، مملوک همگی باشد، می توانند مانع شقّ نهر شوند. و در این صورت، مانع از برای نوبۀ خود هم به هم می رسد. و بهتر آن است که شرکاء لجاج نکنند و مضایقه از منتفع شدن برادر دینی خود نکنند، خصوصاً در صورتی که مطلقا ضرری به ایشان نمی رسد.

10- سؤال:

10- سؤال: هرگاه بیابانی باشد، و چند قریه در یک فرسخی (یا دو فرسخی، یا بیشتر) آن بیابان باشد. و از قدیم الایّام تا حال مرتع و مراعی قراء مذکور در فصل زمستان بوده، و