جامع شتات جلد 6 صفحه 301

1- در نسخه: و نه غیر آن.

با ضمان(1)

از برای صاحب، یا به امانت برای صاحب نگاه دارد. و هرگاه خود نتواند در آن بلد تعریف کند نایبی امین معیّن کند. و الله العالم.

3- سؤال:

3- سؤال: هرگاه کسی در میان حجرۀ خود پولی بیابد و نداند که از کی است. و همچنین در صندوق خود. چه کند؟

جواب:

جواب: هرگاه کسی دیگر داخل آن خانه نمی شود به غیر از او، و کسی دیگر دست به آن صندوق نمی کند به غیر او، حکم می شود به این که مال اوست. چنان که از اطلاق حدیث صحیحی(2) مستفاد می شود. و بعضی گفته اند که این در صورتی است که جزم نداشته باشد که از او نیست، و اگر جزم داشته باشد که از او نیست، در حکم لقطه است. و این مخالف اطلاق نصّ و فتاوی علما است. و این قائل گمان کرده که حکمت در حکم به اختصاص، این است که گاه است از او باشد و فراموش کرده باشد. و شاهد حال (که کسی دیگر در آن جا تصرّفی ندارد) دلالت دارد بر اختصاص به او. و این معنی در صورت علم به این که از او نیست. تحقق ندارد. و بر این سخن وارد می آید که گاه است که حق تعالی این را حق او قرار داده باشد از کرم خود و منوط بر ملکیت سابقه نباشد(3).

و اما هرگاه کسی دیگر هم در آن خانه یا صندوق، دخل و تصرف دارد، اوّلاً به او اعلام می کند، هرگاه او هم انکار کرد و گفت از من نیست، این در حکم لقطه است که باید یک سال تعریف کرد. و اطلاق نصّ و فتوی در وجوب اعلام شریک(4)، اقتضا می کند عدم فرق مابین اقلّ از درهم و اکثر را. و اشتراک در تصرف و یدهم مقتضی آن است.