جامع شتات جلد 6 صفحه 79

اذن عمرو داخل خانه نشود. و عمرو هم او را اذن بدهد لکن مطالبۀ اجرۀ المثل آن تصرف و غرامتی (که از تضییع اشجار و نباتات خانه و باغچه بر آن مترتّب می شود) می تواند کرد، باید زید از عهدۀ آن ها بر آید(1).

17- سؤال:

17- سؤال: هرگاه حیوانی از کسی داخل خانۀ دیگری بشود، و بیرون آوردن آن محتاج به خراب کردن در، یا جای دیگر باشد. آیا غرامتی بر صاحب حیوان هست یا نه؟-؟

جواب:

جواب: هرگاه صاحب حیوان بدون اذن صاحب خانه، حیوان را داخل کرده، یا تفریط در محافظت حیوان کرده که داخل خانه شده، بر او لازم است بیرون بردن حیوان، و خرابی که به سبب آن حاصل شود باید غرامت آن را بکشد. و هرگاه صاحب خانه حیوان را بدون اذن صاحب برده به خانه، یا تفریطی در محافظت درِ خانه کرده (در وقتی که بایست در را ببندد(2)،

نبسته)، لازم است که حیوان را به صاحب برساند و خرابی که لازم آن افتد از کیسۀ او رفته است.

و اما هرگاه حیوان بی اذن صاحب خانه داخل شده، یا بدون اطلاع هر دو (بدون تفریطی از احدهما): پس در این اشکال است؛ مشهور این است که لازم است بر مالک بیرون بردن، و غرامتی که حاصل شود از خرابی متوجه صاحب حیوان است، چون این امر به جهت مصلحت او شده و به جهت خلاصی مال او شده.

و شهید ثانی(ره) در مسالک، بر این اعتراض کرده که غالب این است که مصلحت مشترک است، بل که گاه است مصلحت مختصّ به صاحب خانه است (مثل این که صاحب حیوان احتیاجی به بیرون آوردن آن ندارد چون که کوچک است یا صلاح انتفاع