جامع شتات جلد 7 صفحه 111

1- در نسخه: از زمین بر سایر مخلفات.

2- وسائل، ابواب میراث الابوین و الاولاد، احادیث باب 11.

3- در نسخه: قادری.

حاجب نمی شود. و در این نیز خلافی نیست ظاهراً و جمعی نقل اجماع بر آن کرده اند، و اخبار هم دلالت دارند(1).

شرط سیّم آن که پدر در حیات باشد تا این که بر نصیب او افزوده شود. و خلاف در مسئله ظاهر نیست، الاّ از صدوق و دلیل او هم واضح نیست، بل که مخالفت او هم صریح نیست. و اخبار دلالت دارد بر مشهور(2).

شرط چهارم این که اخوه مسلم باشند و آزاد باشند. [و] هرگاه مسلمه باشند، آزاد باشند. و خلافی در آن نیز ظاهراً نیست. و اخبار هم دلالت بر آن دارد(3).

و در «حاجب شدن اخوه، هرگاه قاتل برادر خود باشند که مادر میراث او را می برد» خلاف است؛ و اشهر و اظهر عدم حجب است. و شیخ بر آن در خلاف دعوی اجماع کرده. و از صدوق و ابن عقیل نقل خلاف شده، نظر به اطلاق آیه. و در شمول آن منع هست، و اطلاق آیۀ ثلث(4)

بر حال خود است. و مؤید مطلب است عدم حاجب بودن [در حال] کفر و رقّ.

شرط پنجم این که: متولد شده باشد؛ پس حمل حاجب نمی شود هر چند متمّم عدد باشد. و این مشهور است. و اظهر است به جهت عدم تبادر حمل از لفظ «اخوه». و روایتی هم دلالت بر آن دارد(5). و بسیاری در مسئله، خلافی نقل [ن-]کرده اند. بلی از دروس ظاهر می شود تردد در آن، بل که کلام او مشعر به ضعف این قول است، چون گفته است که «این قولی است». و این مشعر است به تمریض آن.