جامع شتات جلد 7 صفحه 113

شود، و بیست و یک سهم مال مادر، و دوازده سهم مال زوجه.

65- سؤال:

65- سؤال: شرط میراث بردن طفلی که بعد از پدر متولد می شود، چه چیز است؟

جواب:

جواب: شرط است در میراث بردن حمل، این که زنده متولد شود. پس هرگاه مرده متولد شود میراث نمی برد هر چند در شکم زنده بوده است. و در حکم به حیات، فریاد کردن معتبر نیست (و احادیثی که دلالت دارد بر آن، محمول است بر غالب، یا بر تقیّه)(1)

بل که کافی است در حکم به حیات، حرکت کردن او. و لکن باید حرکت آشکاری باشد؛ به این معنی که از «تقلّص» نباشد مثل جنبیدن گوشت. زیرا که آن از حرکات «طبیعیه» است نه «ارادیّه»(2).

چنان که مشاهَد است که گوشتی را از دکان قصاب به خانه می بر[ن-]د باز حرکتی می کند.

و ظاهر این است که به همین قدر که دهان باز کند و بر هم گذارد، توان اکتفا کرد. و حیات مستقرّه در این جا شرط نیست و قول به آن ضعیف است، چون در احادیث معتبره، اکتفا شده به حرکت. و شکّی نیست که حرکت در غیر حیات مستقره هم ممکن است، بل که در حیوان مذبوح و آن چه در حکم آن است، کمال ظهور را دارد. و در این جا حکم ذبیحه جاری نیست بل که معیار همان حرکت است.

و شرط است در میراث بردن وجود او در زمان فوت متوفی، هر چند نطفه باشد که حکم به لحوق آن شود به متوفی. و حیات آن در شکم، شرط نیست در حین موت متوفی.

و هرگاه نصف ولد بیرون آید و حرکت کند و لکن وقتی که تمام بیرون آمد مرده بود، این نیز کافی نیست. بل که در حکم میت است.

66- سؤال:

66- سؤال: زینب متوفی شد، و وارث او منحصر در زوج و ابوین. میراث چگونه