جامع شتات جلد 7 صفحه 114

1- وسائل، ابواب میراث الخنثی، ب 7 ح 1 و 2 و 5 و 6.

2- مراد از حرکت ارادی در این جا، حرکت حیاتی است اعم از حرکت آگاهانه یا نا آگاهانه.

قسمت می شود؟

جواب:

جواب: نصف، مال زوج است. و ثلث مال مادر، اگر اخوه (که حاجب توانند شد از ثلث) نداشته باشد. و سدس هرگاه حاجب داشته باشد. و تتمّه مال پدر اوست.

67- السؤال:

67- السؤال: هل یستحق الولد الاکبر الحبوۀ و یجب اعطائها ایّاه مجاناً؟ او یجب علیه بالقیمۀ و یؤخذ القیمۀ من باقی الترکۀ-؟ او یستحبّ للورثۀ اعطائها ایّاه؟ و ما حقیقۀ الحبوۀ و ما شروطها؟،؟

الجواب:

الجواب: اجمع علمائنا علی ثبوت الحبوۀ، بل قد یدّعی کونه ضروری مذهبنا. و الاشهر اَنّها علی سبیل الوجوب مجاناً، خلافاً لابن الجنید و السیّد؛ حیث نقل عنهما القول باحتسابها علیه بالقیمۀ استحباباً. و الاول اظهر.

لنا: الاجماع المنقول و الاخبار(1). و ادّعی علیه ابن ادریس الاجماع من علمائنا و من خصوص علماء عصره. و قال: «انّ احتسابها علیه بالقیمۀ من تخریج السیّد المرتضی»(2). و هو کما ذکره، فان السیّد فی الانتصار بعد ما جعلها من منفردات الامامیۀ، ذکر انّ الاصحاب اجمعوا علی ذلک من جهۀ اخبارهم الواردۀ فی ذلک، و لم یصرّحوا بانّ ذلک علی سبیل القیمۀ او مجاناً، فاذا کان مستندهم فی اجماعهم تلک الاخبار فلابدّ ان نحملها علی الاعطاء علی سبیل القیمۀ، و ان لم یصرّح احدهم بذلک. و ذلک لئلاّ یلزم منه الخروج عن ظواهر الکتاب الدالّۀ علی عموم المیراث لکلّ الورثۀ.

و انت خبیر بما فیه. اذ بعد ادّعائه انّ فتوی الاصحاب و اجماعهم انّما هو من جهۀ تلک الاخبار مع عدم تصریح احد منهم بکونها علی سبیل القیمۀ، فمقتضی ذلک انّ العمل