جامع شتات جلد 7 صفحه 128

1- یک لفظ در این عبارت قابل خواندن نیست و عبارت چنین است: و به ازای...... آنها داده می شود.

2- در نسخه: شهر.

حاکم و مدین. زیرا که بعد از رضای میت و مدین یا حاکم به تعویض(1)،

پس ملکیت مستقرّه حاصل شده. بیش از این نیست که بر وارث لازم است که با امکان، ادای عوض کند. و با عجز، بر او چیزی نیست تا متمکن شود. و(2) در این جا ملکیت مستقره نیست(3)،

و چنان که در بیع، ملکیت شرط است، تمامیت ملک هم شرط است. و از این جاست که ما تجویز نمی کنیم بیع مشتری ملک را در ایام خیار بایع. پس مادامی که حق دیّان متعلق به آن مال است، بیع آن صورتی نخواهد داشت.

پس(4) در تصحیح بیع در آن جا، نفس ملکیت وراث است، نه اذن دیّان و میت و حاکم. و معیار ما در این جا اثبات ملکیت مستقرّه و تعویض آن است. دیگر نقض معاملات لازمه که به اذن اشخاص شده، چه معنی خواهد داشت. پس صاحب مسالک یا باید تجویز بیع نکند، یا اگر کرد، تجویز نقض آن نکند.

72- سؤال:

72- سؤال: ضعیفه فوت شده؛ اولاد و نوۀ پسری و دختری از جانبین (از ذکور و اناث) دارد و شوهر نیز دارد. آیا اولادِ اولاد او قائم مقام اولاد متوفیۀ [او] می باشند؟ و هر یک از اولاد پسری و دختری رَسَدِ پدر و مادر خود را می برند؟ و ارث را طرفین میان خود (لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْن) قسمت می نمایند؟ یا باید بالسّویه میان خود قسمت کنند؟