جامع شتات جلد 7 صفحه 13

1- در نسخه: وارث.

2- در نسخه: خاست.

3- در نسخه: تا تخمیناً.

4- یعنی به وارثی که خود غنی و ثروتمند باشد.

وقت انقضای مدت، در مرتبۀ ارث باشند-؟ یا آن ها اند که در وقت حکم حاکم و تقسیم میراث، زنده اند-؟

جواب:

جواب: ظاهر این است که امکان زندگانی و احتمال بقاء مطلقا اعتبار ندارد(1).

چرا که امکان عقلی دارد که کسی در این ایّام هم دویست سال عمر بکند. و بعضی گفته اند که عمر طبیعی این زمان ها صد و بیست سال است که باید انتظار او را کشند. و بعضی به صد سال اکتفا کرده اند. و اظهر در نظر این حقیر کفایت صد سال است. زیرا عادت این زمان در بیش از صد سال جاری نشده است. و این قلیل تفاوت در ظنّ، منشأ ترجیح نمی شود. و این مختار شهید ثانی است.

و وارث، آن هایند(2)

که در حین انقضای مدت، زنده اند. و در مرتبۀ ارث اند. پس هرگاه به جهت مرافعه و محاکمه، تقسیم ترکه(3)

به تاخیر بیفتد تا بعضی بمیرند و بعضی بمانند؛ وارث مرده ها با زنده ها در میراث شریک اند. والله العالم.

13- سؤال:

13- سؤال: هرگاه زنی بمیرد و از او پدری و مادری بماند و شوهری و اِخوه. میراث او چگونه تقسیم می شود؟

جواب:

جواب: نصف را به شوهر می دهند. و هرگاه شرایط حجب در اِخوه موجود است؛ به مادر شش یک اصل مال را می دهند و باقی را به پدر می دهند. و هرگاه موجود نیست؛ ثلث اصل مال را به مادر می دهند و باقی را به پدر.

و شرایط حجب اخوه: یکی نیز این است که پدر موجود باشد (چنان که فرض مسئله