جامع شتات جلد 7 صفحه 145

کتاب [فی] المیراث

اشاره

کتاب [فی] المیراث(1)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ، الْحَمْدُ لِلَّهِ، و الصَّلَوهِ عَلَی أَوْلِیَاءِ اللَّه.

در این کتاب لابّد است از بیان مقدمه و چند مقصد:

اما مقدّمه: در بیان میراث است؛ و میراث در اصطلاح، حقی است که منتقل شود به سبب مرد[ن](2) حقیقی یا حکمی بالاصالۀ از مردۀ حقیقی، یا حکمی (مثل مرتد فطری که کشته نشده باشد)، به سوی زندۀ حقیقی، یا حکمی (مثل غایب مفقود الخبر، و جماعتی که غرق شده اند با هم، یا خانه بر سرایشان خراب شده باشد). به شرائطی که در این کتاب خواهیم گفت:

از جملۀ آن ها این است که در میان آن ها نسبتی باشد با شرائطی که خواهیم گفت، یا علاقۀ زوجیّتی، یا علاقه عتقی، یا ضمان جریره. و مراد از «حق» اعم از مالی است، پس در آن داخل می شود مثل قصاص، و «حق شفع» و خیار. و مراد [از] «بالاصاله» این است که «خود مرگ»- با شرایط آینده- سبب انتقال باشد، و موقوف نباشد بر امر دیگری. تا بیرون رود مثل «وقف مرتب» هرگاه وقف کرده باشد ملکی را بر اولاد به این نحو که هرگاه طبقۀ اول بمیرند، منتقل [شود] به اولاد آن ها یا به زوجات آن ها. که در این،