جامع شتات جلد 7 صفحه 42

1- در نسخه: یا خاله.

یا فروختن و فقیر را دادن (خصوصاً در وقتی که صرفۀ فقیر در آن باشد) جایز است یا نه؟-؟ و این امور مذکور را (در صورت وصی قرار دادن میت صاحب مال به جهت این امور) وصی بنفسه می تواند کرد یا اذن حاکم ضرور است؟-؟ و با تعذّر اذن حاکم، آیا عدول مومنین این کار را می توانند کرد یا نه؟-؟

جواب:

جواب: مشهور میان علما و معروف از مذهب، آن است که مال امام(علیه السلام) است. و اخبار در آن نزدیک متواتر است. و اخباری که دلالت دارد بر آن که داخل بیت المال مسلمین می شود، مردود است یا مؤوّل به ارادۀ «بیت المال امام» [است]. و قول صدوق(ره) این است که: اگر امام حاضر است مال اوست، و اگر غایب است مال اهل بلد میّت است.

و با وجود هر وارثی که باشد، حتی «ضامن جریره»، امام ارث نمی برد. الاّ در انحصار وارث [در] زوجه که در آن جا امام ارث می برد بعد وضع نصیب اعلای زوجه. علی الاشهر الاقوی. و وجود «وارث با مانع از ارث» مثل کفر و قتل، در حکم عدم است.

و در صورت حضور امام(علیه السلام) خود بهتر می داند که چه کند، ما را از آن بحثی ضرور نیست.

و اما در حال غیبت امام قولی هست به این که باید حفظ مال کرد و وصیّت کرد که محافظت کنند. یا [دفن](1)

کنند تا ظهور امام(علیه السلام)، و این قول از شیخ منقول است در خلاف با دعوی اجماع ظاهراً(2).

و لکن مشهور و اقوی این است که تقسیم باید کرد میان فقرا، به جهت آن که ضبط مال در این مدت دراز در معرض تلف است و امام را حاجتی به آن نیست. و فقرا محتاج اند. و ظاهر این است که امام راضی است به این معنی چنان که