جامع شتات جلد 7 صفحه 5

1- مابین علامتین در حاشیه نسخه آمده است.

2- یک ششم.

3- «سه یک»= یک سوم.- در برخی از مناطق ایران از آن جمله ارومیه، «سیک» یا «سِیه» به یک هشتم می گویند خواه در مقادیر مساحتی و خواه در مقادیر مالی و وزنی. مراد مصنف(ره) همان یک سوم است که «ثلث» باشد.

و اگر یکی از آن ها باشد همه را به او می دهند.

و گفته اند که: استحباب طعمه در حال حیات فرزند است(1) نه بعد از موت. و در دلیل آن، سخن است.

6- سؤال:

6- سؤال: زوجۀ بی اولاد، از ملک و آب و عمارت، ثُمن می برد یا نه؟-؟

جواب:

جواب: از رقبۀ زمین، هیچ نمی برد، و از قیمت آن هم نمی برد. خواه زمین املس باشد و خواه زمین باغ یا عمارت یا درخت و امثال آن ها. و از اسباب و آلات خانه و غیره (مثل در و پنجره و سنگ و آجر و غیر آن ها) ثُمن قیمت را می گیرد. والله العالم.

7- سؤال:

7- سؤال: زید متوفّی، و از او زوجۀ ذات ولد و غیر ذات ولد و منقطعه و چند نفر اولاد ذکور و اناث، مانده. تفصیل میراث را بیان فرمائید.

جواب:

جواب: زوجه از اصل زمین املس و محل باغ و خانه و عصّار خانه و امثال آن، محروم است. و اما غیر زمین از دیوار خانه و آلات و اسباب خانه از در و پنجره و تیر و پرتو(2)،

و امثال این ها، قیمت ثمن آن ها را می برد. و اظهر آن است که خانه را همچه که بر پاست قیمت می کنند که بر پا باشد تا خراب شود چند می ارزد. و ثمن آن را می دهند.

و بعضی با ملاحظۀ اجرت زمین که محل خانه است، اعتبار کرده اند(3).

و همچنین است درخت و مو.

و در این بنای قیمت [اگر] ملاحظۀ هر دو قول را کرده به مصالحه طی کنند احوط خواهد بود.