جامع شتات جلد 7 صفحه 68

1- ای و ان کان الحبوۀ مالاً کثیراً.

2- و فی النسخۀ: و ان کان.

شرعیه طی کرد. و آن چه باقی ماند هشت یک آن را به زوجه که در حیات است می دهند از همه چیز به غیر زمین که از آن حقی ندارد خواه زمین ساده باشد یا محل باغ و عمارت و غیره، و همچنین آبی که تابع زمین است. و از اصل عمارت و بنا و اشجار مثمره و غیر مثمره، مستحق ثُمن قیمت است. و اگر وارث بگوید من قیمت نمی دهم بیا از اصل این ها ثُمن بگیر، می تواند.

و بعد از وضع ثمن زوجه، مال تقسیم می شود میان اولاد (لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْن). پس مال را ده سهم قسمت می کنند؛ سه سهم آن مال اولاد زن بزرگ است که بعد از فوت پسر او تمام سه سهم به همان خواهر که از مادر خود اوست می رسد. و پنج سهم آن، مال اولاد زن دویّم است که در حیات است. و بعد از مردن دختر او میراث آن دختر به مادر او می رسد. و دو سهم دیگر مال پسر کنیزک است و بعد از فوت او همان دو سهم تقسیم می شود میانۀ آن خواهر که از زن بزرگ مانده است و میان آن دو برادر و یک خواهر که از زن دویّم مانده است (لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْن). و بعد از فوت این خواهر که از این زن است حصّۀ او به مادرش می رسد، چنان که اصل حصّۀ خود او به مادرش می رسد.

پس: بعد از وضع ثُمن، مال را به صد و پنجاه [سهم] قسمت می کنند؛ پنجاه سهم آن مال دختر بزرگ است. و هشتاد سهم آن مال دو پسر زن آخری است. و بیست سهم مال همین زن موجوده است.

42- سؤال:

42- سؤال: شخصی دو پسر دارد، و یکی از پسرها فرزند دارد و دیگری ندارد. و آن شخص با آن پسر فرزند دار، در یک شب خانه(1)

بر سر آن ها خراب می شود و فوت می شوند. تقدم و تأخر فوت، معلوم نیست. آیا میراث مختص آن پسر زنده است یا فرزندان