جامع شتات جلد 7 صفحه 73

1- در نسخه: خوانه.

برای آن نیست مگر رضای طرفین. و ولیّ قصاص مادر مقتول است و آن طفل صغیر. و آن طفل هرگاه جدّۀ پدری یا وصی ندارد، حاکم شرع ولیّ اوست. و زوجۀ مقتول ولایت قصاص ندارد. لکن هرگاه بنابر دیه شد آن هم سهم خود را از دیه می گیرد.

و هرگاه تراضی طرفین بر «دیۀ شرعیه» بشود، پس باید در آخر سال اول تمام دیه را بدهند. و مقدار دیه یکی از شش چیز است. لکن چون در صورتی که صلح کنند بر «دیۀ شرعی» و مقید نکنند به قید وقت و زمانی، اختیار با جانی است. و غالب این است که نقره از سایر این ها، کم تر است اکتفا می کنیم به مقدار آن. و آن ظاهراً پنج هزار و دویست و پنجاه مثقال نقرۀ سکّه دار است.

49- سؤال:

49- سؤال: زن از مال زوجش از آب قنات و آب رود و زمین و درخت و غیرها، چه چیز میراث می برد؟ و آب مثل زمین است یا نه؟-؟

جواب:

جواب: زوجه (خواه ذات ولد و خواه غیر ذات ولد) از زمین میراث نمی برد؛ خواه زمین ساده باشد یا محل عمارت و باغ و غیرها. و همچنین از آبی که تابع زمین است. و اما از اصل اَبنیه و عمارات و اشجار مثمره و غیر مثمره، مستحق قیمت آن ها است به قدر الحصّه، نه عین آن ها. و لکن هرگاه وارث بگوید که حق خود را از اعیان بگیر و ما قیمت نمی دهیم، اظهر این است که می توانند گفت.

50- سؤال:

50- سؤال: زید متوفی از سه نفر دختر عموی پدر مادری و دو نفر نوادۀ خالوی پدری مادری. میراث او چگونه قسمت می شود؟

جواب:

جواب: میراث مال دخترهای عمو است. چون اقرب منع اَبعد می کند هر چند مختلف باشند. و آیه و اخبار دلالت دارد بر آن. و خلاف هم در مسئله نیست، الاّ ابن جنید در صورت اجتماع عمو با [پسر] خالو که گفته است: «ثلث آن را به عمو می دهند و ثلث را به پسر خالو» و این ضعیف است.