جامع شتات جلد 8 صفحه 12

1- در نسخه: بیرون آورد یا نه یا آن که شهود بر عدوان.. .

2- عبارت نسخه: ملکی را به عمرو و زید جمع نموده اند.- ظاهراً مراد از تعمیر، احیاء است.

جواب:

جواب: این مطالب مرافعه می خواهد. و مرافعه را مجتهد عادل باید بکند. و بعد از حصول او خود می داند چه کند. هر چند بنای مشهور علما بر این است که ادعای مدعی کبیر، مقدم است بر ادعای مدعی صغیر، و حکم به صحت معامله کرده اند، لکن در این صورت که تاریخ مبایعه معلوم است و لفظ «ممیّز» در سؤال نوشته است، شاهد بر این است که کبر آن طفل مسلّم الثبوت نبوده، احوط در این جا این است که بنا را به صلح بگذارند. و اگر به صلح راضی نشوند، دور نیست که قول آن طفل را مقدم دارند با قسم خوردن او.

18- سؤال:

18- سؤال: هرگاه زید باغی را که خراب بوده، به عمرو فروخته و ضامن درک شده. بعد از ده دوازده سال که تصرف عمرو مزبور بوده، [عمرو آن را] به بکر فروخته و ضامن درک شده. مساوی هفت هشت سال که در تصرف بکر مزبور بوده سعی بسیار نموده و آن باغ را آباد نموده که حال به ثمر رسیده، و مبلغی اخراجات نموده که حال آن باغ دو مقابل قیمت بر داشته، و بکر مزبور در عرض این مدت مبلغی تحمیل او را داده.

الحال شخصی به هم رسیده می گوید که زید بایع، برادر ما است و رَسَد ما را بی اذن ما فروخته و ما علم نداریم.

مراتب مزبوره (1) به خدمت اهالی شرع این جا عرض شده، فرموده اشخاصی که حال مدعی می باشند بروند و باغ را به قدر رَسَد خود متصرف شوند.

آیا شرعاً در این صورت، بکر مزبور را چه باید کرد؟: نقصانی که به او رسیده و تحمیلی که داده، از او بگذرد؟ یا آن که او را می رسد که به عمرو بایع، ادعا کند که از عهدۀ غرامت من بیرون بیا؛ آن چه ضرر به من می رسد تو عوض باید بدهی-؟ یا نه؟.

جواب:

جواب: اولاً باید آن اشخاص به ثبوت شرعی برسانند که مال مشترک بوده است در