جامع شتات جلد 8 صفحه 121

جواب:

جواب: هرگاه زاید بر «مستثنیات دین» چیزی ندارد که ادای دین کند، جایز است او را انکار کردن و قسم خوردن. بهتر این است که توریه کند در قصد قسم، مثل این که قسم بخورد که تو از من طلبی نداری و قصد کند حال را، یعنی طلبی که حالا باید بدهم نداری. و مستثنیات دین، مثل خانۀ نشیمن است که به آن محتاج باشد، و دست رختی که بپوشد، و قوت یک شبانه روز خود و عیال، و خادمی که محتاج است به آن و مثل این ها.

65- سؤال:

65- سؤال: مزبله[ای] است دامنه دار. و در وسط مزبله نهری است جاری. حالا شخصی ادعا می کند که دامنۀ مزبله ارث من است از بعضی اقوام. و سابق بر این، این دامنه خاکستر نداشته (1) زمین بیاضی بوده است، به مرور ایّام خاکستر آمده زمین بیاض [را] گرفته. و در این ادعا چند نفر شاهد از عوام الناس هم دارد. و شخصی دیگر که این مزبله پیش درِ او است چنین می گوید که این مزبله تا هر جا که خاکستر گرفته، از قدیم الایّام مزبلۀ ما بوده است، ما کسی را در این جا صاحب حق نمی دانیم.

و هرگاه دامنۀ مزبله زمین بیاض بشود که خاکستر بالمرّه برداشته شود، نهر معروض هم باید باطل شود و آب نرود. بیان فرمائید که حق با کیست؟ (2)