جامع شتات جلد 8 صفحه 163

1- در نسخه: از عمرو مدعی.

2- توجه: به بیّنه ثابت شود نه با هر دلیل دیگر مانند سند کتبی.

لکن احوط است.

101- سؤال:

101- سؤال: چه می فرمایند علمای امامیّه و فقهای اثنی عشریه در این مسائل شرعیه:

اولاً: این که مشهور بین الاصحاب است که حاکم به علم خود می تواند حکم نماید. آیا به طریق خاص باید علم حاصل شود؟ یا به هر طریق که باشد؟

و ثانیاً: این که «لا عبرۀ بالقرطاس» مشهور بین الاصحاب، آیا مطلقا بر سبیل عموم است؟ یا خصوصیّتی دارد و در بعض محل است دون بعض؟

و ثالثاً: این که متعارف بین الناس است که در تجارت، زید و عمرو با یکدیگر شریک می شوند؛ یکی در اصفهان خرید می نماید و برای آن دیگری که در طهران است می فرستد. و آن شریک که در طهران است بنویسد که «فلان مبلغ که به مصحوب فلان مکاری فرستادی رسید». باز به دستور (1)، قریب به صد «طغرا نوشته» (2) آن شریک که در اصفهان است، از این شریک طهرانی دارد. و متعارف میان تجار چنین است که مکاتبت را «حجت» می دانند.