جامع شتات جلد 8 صفحه 42

حق خود را صلح به مبلغ «یک شاهی» (مثلاً) و قسمی که مدعی علیه یاد کند (1)، یا نه؟-؟ و ملاهائی که رتبۀ اجتهاد ندارند، به این نحو طیّ دعوی بکنند. وجه جواز یا عدم اشتراط جواز آن را بیان فرمایند.

جواب:

جواب: الحال وجهی از برای جواز این طریقه نمی دانم. و وجهی از برای سقوط دعوی به مجرد این مصالحه و قسم خوردن نمی یابم.

و الاشکال فیه من وجوه؛ فانّ المصالحۀ من عقود المعاوضات. و وجه المصالحۀ لابد ان یکون شیئاً یکون تحت ید المصالح معه و ملکاً له. و لابدّ ان یکون حلالاً جائز التصرف. لقوله علیه السلام: «الصُّلْحُ جَائِزٌ بَیْنَ الْمُسْلِمِینَ إِلَّا صُلْحاً أَحَلَّ حَرَاماً أَوْ حَرَّمَ حَلَالًا» (2). فلا یصحّ الصلح الاّ مع جواز الیمین للمدّعی علیه. و حینئذ نقول: ان کان