جامع شتات جلد 8 صفحه 99

1- وسائل، کتاب القضاء ابواب صفات القاضی ب 4 ح 6.

«هم الکافرون- هم الظالمون- هم الفاسقون» (1). حق تعالی همگی را از این بلیّۀ عظمی نجات بدهد. چنین اشخاص هرگاه متوجه امر مسلمین می شوند سعی کنند که بنا را به مصالحه بگذراند. و دعوی را به «صلح» طی کنند به هر نحو که ممکن باشد شرعاً.

و هرگاه آن شخص ادعا کند که من مقلّد کسی هستم که جایز می داند آن، تقلید کتب فقها را، این سخن بسیار صعب است. به جهت آن که فهمیدن مراد فقها و دانستن رأی ایشان در جمیع مراحل دعوی از مسائلی که از باب فقه مسئله است (2)، و آن چه از باب مسائل قضاء است، و طریق اثبات دعاوی و شناختن مدعی و منکر، در نهایت اشکال است، و شأن همه کس نیست. بل که فقهاء فحول در فهم مطالب فقها غفلت و زلّت بسیار دارند، چه جای قاصرین (3).

46- سؤال:

46- سؤال: هرگاه شخص مؤمنی شهادتی از برای زید داشته باشد، هرگاه احتیاج به ادای شهادت به هم رساند، می تواند شهادت در نزد غیر حاکم شرع (از اشخاصی که حاکم شرع نیستند و حکم می کنند و [به] مرافعه می رسند) ادا کند؟ یا آن که از باب امر به معروف و تنبیه این شخص غیر حاکم شرع، باید بگوید (4) که «من شهادت را در نزد غیر حاکم شرع نمی دهم»-؟ هرگاه از ادا نکردن شهادت ضرر به زید برسد چه حال دارد؟ و هرگاه ضرر نرسد چه حال دارد؟ جمیع شقوق را بیان فرمایند.

جواب:

جواب: هرگاه علم به حقیقت مدّعی دارد و کتمان شهادت منشأ ضرر او می شود، منع نمی کنم ادای شهادت را. و هرگاه چنین نباشد لزومی ندارد، بل که شاید داخل در اعانت