جامع شتات جلد 9 صفحه 1

مقدمه

دیه بر عاقله

در مقدمۀ این مجلد لازم بود مطالب متعددی بیان شود، اما چون همۀ آن ها در یک مقدمه نمی گنجد تنها به شرح «دیه بر عاقله»، و بحثی در «جراحاتی که دیۀ آن ها از ناحیه شرع تعیین نشده»، و «اجرای حدود در عصر غیبت»، و نیز بحثی به محور قاعدۀ «خذ بما خالف العامّۀ» بسنده می شود:

دیه بر عاقله: با این که فقیه مسؤلیت «حکمت احکام» را ندارد، شخصیت های مهم و متعددی از فقهاء دربارۀ «حکمت تشریع دیه بر عاقله» سخن گفته اند؛ شیخ(ره) در مبسوط(1) می گوید: «أن العشیره کانت تمنع عن القاتل بالسیف فی الجاهلیه، فلما جاء الإسلام منعت عنه بالمال، فلهذا سمیت عاقله، و قال أهل اللغه العقل الشد، و