جامع شتات جلد 9 صفحه 105

1- چون زید با اقرار خود، هنده را قذف کرده است.

2- این دو لفظ در نسخه خوانا نیست.

3- قواعد (متن ایضاح) ج 4 ص 473، ط کوشانپور- با مختصر تفاوت در عبارت که لطمه به معنی نمی زند.

است که مردم دست بر دارند از فحش. و از برای عدم ثبوت حدّ گفته است که زنای مرد مستلزم زنای زن نیست، زیرا محتمل است که مکرهه باشد، و با اکراه زنا از زن متحقق نشده. پس معلوم نشد که نسبت زنا به او داده باشد، و عام دلالت بر خاص نمی کند(1).

بعد از آن تقویت [قول] اول کرده است، به سبب این که نکاحی در میان نیست، و اصل عدم اکراه است. پس هتک عرض مسلمه نمی توان کرد به احتمال بعیدی که اصل عدم آن است.

و شهید در لمعه گفته است: این قذف نیست به جهت احتمال اکراه(2)، و وجه آن این است که حدود ساقط می شود به [شبهات]. و شارح لمعه گفته است که محتمل است که قذف باشد، به سبب این که زنا یک فعل است و میان دو نفر واقع شده و نسبت یکی از آن ها به فاعلیت است و دیگری به مفعولیت. بعد از آن بر این اشکال کرده است و گفته است که اختلاف نسبتین موجب تغایر آن ها است؛ پس ممکن است که یکی مختار باشد و دیگری مکرَه. بعد از آن گفته است که اقوی این است که قذف است، به جهت آن چه گفته شد(3)،

و به جهت روایتی که محمد بن مسلم از حضرت باقر علیه السلام روایت